Dünya sahnesinde gerilim her geçen gün tırmanıyor. Özellikle son bir yıl içinde yaşanan gelişmeler birçok uzmana göre 3. Dünya Savaşı’nın ayak seslerinin duyulmaya başladığını gösteriyor.
Ortadoğu’daki kronikleşmiş sorunlar büyük güçlerin gizli işbirlikleri ve stratejik hamleleri, küresel bir çatışmanın kapıda olduğuna dair endişeleri artırıyor. Peki bu gerilimin arkasında kimler var ve hangi güçler dünya düzenini yeniden şekillendirmek istiyor?
ABD’NİN İSRAİL ÜZERİNDEN GENİŞLEME PLANI MI?
ABD’nin, özellikle son dönemde İsrail’i bir "maşa" olarak kullanarak Ortadoğu’da ve ötesinde bir çatışma stratejisi yürüttüğüne dair iddialar giderek daha yüksek sesle dile getiriliyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun "Diriliş Savaşı" adını verdiği operasyonlarla Gazze, Batı Şeria ve Lübnan’da süregelen çatışmalar yalnızca bölgesel bir mesele olmaktan çıktı. İsrail'in başlattığı bu saldırılar ABD’nin arka planda geniş kapsamlı bir küresel savaş planı yürüttüğü yorumlarına neden oluyor.
ABD’nin askeri yardımlar kapsamında İsrail'e sağladığı 8.7 milyar dolarlık son destek paketinin, sadece İsrail’in güvenliğiyle ilgili olmayabileceği söyleniyor. Washington’un, bölgede İsrail’i güçlendirme bahanesiyle daha büyük stratejik çıkarlar peşinde olabileceği kaydediliyor.
ABD’nin küresel hâkimiyetini yeniden sağlamlaştırmak için Rusya, Çin ve İran gibi güçlere karşı İsrail üzerinden bir vekalet savaşı yürütmeye başladığı fikri özellikle askeri analizlerde sıkça yer buluyor.
İsrail'in saldırgan tutumunun yanı sıra ABD'nin bölgede artan askeri varlığı ve NATO üzerinden yapılan ortak tatbikatlar, Washington’un olası bir dünya savaşına hazırlandığı yönündeki endişeleri artırıyor. Bu stratejinin sadece Ortadoğu'yu değil, tüm dünyayı etkileyecek bir domino etkisi yaratabileceği düşünülüyor.
ÇİN VE RUSYA SESSİZ AMA GÜÇLÜ BİR İŞBİRLİĞİ Mİ?
Diğer tarafta dünyanın iki süper gücü olan Rusya ve Çin de bu gelişmeleri yakından izliyor ve hazırlık yapıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında son yıllarda artan diplomatik temaslar, sadece ekonomik ve ticari işbirliğiyle sınırlı değil. İki ülke askeri anlamda da güçlerini birleştiriyor.
Ukrayna’da süregelen savaş Rusya’nın hem iç savunmasını hem de uluslararası müttefiklerini güçlendirme sürecine girdiğini gösteriyor. Kuzey Kore’nin de bu süreçte Rusya’ya destek verdiği, Ukrayna’ya asker ve mühimmat gönderdiği yönündeki iddialar bu ittifakın ne kadar genişlediğini gözler önüne seriyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin, Kuzey Kore'nin Rusya'yı desteklemek amacıyla asker gönderdiğini açıklaması Rusya’nın giderek yalnızlıktan çıktığını ve yeni müttefikler kazandığını gösteriyor.
Çin ise Tayvan üzerindeki baskısını artırmış durumda. Son olarak Çin’in Tayvan çevresindeki askeri tatbikatlarda rekor sayıda (153) savaş uçağı kullanması, Pekin yönetiminin savaşa hazır olduğuna dair en büyük işaretlerden biri olarak değerlendiriliyor. Çin, Tayvan konusunu ulusal egemenlik meselesi olarak görmeye devam ederken, ABD ile yaşanan gerilim giderek yükseliyor. Çin’in Rusya ile askeri işbirliğini artırması, küresel düzlemdeki güç dengesinin tamamen değiştiğine işaret ediyor.
"3. DÜNYA SAVAŞI KAÇINILMAZ OLABİLİR"
Küresel güvenlik uzmanı ve uluslararası ilişkiler analistleri yaşanan gelişmeleri endişelere sebep olan 3. Dünya Savaşı söylentileri üzerinden de değerlendiriyor.
ABD’nin İsrail’i kullanarak Ortadoğu’daki vekalet savaşını büyütme çabalarının dünya genelinde bir güç gösterisi niteliğinde olduğunu kaydeden uzmanlar, Washington’un doğrudan Rusya veya Çin’le yüzleşmektense bu iki güçle dolaylı yoldan savaşmayı tercih ettiğini ifade ediyor. İsrail üzerinden Ortadoğu’daki güç dengesini değiştirme girişimini, ABD’nin küresel hegemonya mücadelesinin bir parçası olarak değerlendiren uzmanlar, bu stratejinin Rusya ve Çin gibi ülkelerin tepkisini çektiğini ve bu durumun da küresel bir savaşa zemin hazırladığını belirterek üçüncü dünya savaşına işaret ediyor. Uzmanlar Rusya'nın Ukrayna’daki savaşı sürerken Kuzey Kore’den askeri destek alması, Çin’in Tayvan’a yönelik askeri tatbikatlarını sıklaştırması gibi olayların dünya genelinde çok kutuplu bir savaşın başlamasına neden olabileceğini vurguluyor.
Uzmanlara göre mevcut tablo, Soğuk Savaş sonrası dönemde dünya düzeninin en büyük krizlerinden birine işaret ediyor. Rusya ve Çin’in giderek daha sıkı bir işbirliği içinde olduğunun görüldüğünü söyleyen uzmanlar; Kuzey Kore'nin Rusya’ya desteği, İran'ın bölgedeki etkinliği ve Çin’in Tayvan konusunda tavizsiz duruşunun, ABD’nin karşısında çok güçlü bir blok oluşturduğunun altını çiziyor ve bu bloğun yeni bir dünya savaşına yol açabileceğini kaydediyor.
Öte yandan Ortadoğu’da gerilimin tırmanmasının sadece bölgesel değil, küresel ölçekte sonuçlar doğuracağı ifade ediliyor.