Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nda (YKS) eksi netle herhangi bir adayın puanının hesaplanmasının mümkün olmadığını bildirdi.
YÖK'ten, bazı basın ve yayın organlarındaki üniversitelere sıfırın altında netlerle yerleştirme yapıldığına ilişkin haber ve paylaşımlara ilişkin açıklama yapıldı.
"Eksi netle herhangi bir adayın puanının hesaplanması mümkün değildir." ifadesine yer verilen açıklamada, YKS'de puan türlerine göre puan hesaplamasında kullanılan testler ve ağırlıklarının sınav kılavuzunda yayımlandığı anımsatıldı.
Haberde yer alan ön lisans programlarına Temel Yeterlilik Testi (TYT) puanına göre, Türk Dili ve Edebiyatı programına ise sözel puan türüne göre yerleştirme yapıldığı aktarılan açıklamada, şunlara yer verildi:
"2018 yılından itibaren uygulanmakta olan yeni sınav sistemine göre, adayın TYT puanının hesaplanmasında Türkçe Testi ile Temel Matematik Testindeki cevapları dikkate alınmaktadır. Bu iki testin en az birinden ham puanı 0,5 veya üzeri olan adayların TYT puanı hesaplanmaktadır. Haberde verilen bazı örneklere bakıldığında, ilgili adayların Matematik veya Türkçe testlerinin en az birinde 0,5 veya üzerinde ham puana sahip oldukları görülmektedir. Bu nedenle de adayların TYT puanları hesaplanmıştır."
Haberde yer alan örneklerin de paylaşıldığı açıklamada, YKS'de her aday için hesaplanmış Ortaöğretim Başarı Puanı'nın (OBP), 0,12 katsayısı ile çarpılarak sınav puanlarına eklendiği, böylece adayların yerleştirme puanlarının hesaplandığı anlatıldı.
Açıklamada, ilgili puan türünde sınav puanı hesaplanan tüm adayların söz konusu puan türünde yerleştirme puanlarının hesaplandığı, TYT puanı olmayan veya TYT puanı hesaplanmayan adayların, Alan Yeterlilik Testi (AYT) ve/veya Yabancı Dil Testi'ne (YDT)girmiş olsalar da sayısal, sözel, eşit ağırlık, dil için sınav/yerleştirme puanlarının hesaplanmadığı belirtildi.
Merkezi yerleştirmede adayların yükseköğretim programlarına yerleştirme puanları, varsa ek puanları, yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri ve bu programların kontenjan ve koşulları göz önünde tutularak ÖSYM tarafından yerleştirildiği aktarılan açıklamada, "Haberde yer almış olan örneklerde, adayların TYT puanının hesaplanabilmesi için gerekli olan testlerden en az birinden 0,5 veya üzerinde ham puana sahip oldukları görülmektedir." denildi.
Açıklamada, herhangi bir adayın sözel puanının hesaplanabilmesi için TYT'deki Türkçe Testi veya Temel Matematik Testi ile AYT'deki Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi veya Sosyal Bilimler-2 Testi'nin en az birinden 0,5 veya üzerinde ham puana sahip olması gerektiği belirtilerek, "Haberde yer alan adayın sözel puanının hesaplanabilmesi için gereken TYT'de matematik testinde 0,5 ham puan aldığı görülmektedir. Adayın AYT testinde ise Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi'nin Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde 0,5, Tarih-1 bölümünde 1, Coğrafya-1 bölümünde 3,5 ham puanı bulunmaktadır. Bu puanlara TYT puanının yüzde 40'ı ile OBP'si ilave edilerek yerleştirmeye esas puanı belirlenmektedir. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere eksi netle üniversiteli olunması söz konusu değildir." ifadeleri kullanıldı.
Tüm adayların puanları hesaplandıktan sonra tercih edilen programın kontenjanı dahilinde puanı en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle kontenjan kadar adayın, puanları ve tercihleriyle varsa programın koşulları dikkate alınarak ÖSYM tarafından merkezi olarak yerleştirildiği ifade edilen açıklamada, "Adayların ham puanının hesaplanması, onların üniversiteyi kazanması anlamına gelmez fakat üniversitelerin programlarına yerleştirilmek için tercihte bulunmasına imkan verir." değerlendirmesine yer verildi.
Sistemin o programı tercih edenleri kontenjan sayısı kadar başarı puanlarına göre sıraladığı ve sıralamaya girenin kazandığı aktarılan açıklamada, ilk yerleştirme sonrasında boş kontenjanlar kalmışsa bir programa yerleşemeyen adayların ilgili puan türünde yine tercihte bulunabilecekleri, sistemin kalan kontenjanlar için tercihte bulunan adayları başarı puanlarına göre sıraladığı, puanı yüksek olanların kalan kontenjan adedince yerleştirmeye hak kazandığı anlatıldı.
2024 yılında 3 milyon 120 bin 870 kişinin YKS'ye başvurduğu bilgisine yer verilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"TYT Sınavı'na 2 milyon 819 bin 362 aday girmiş ve bunlardan 2 milyon 755 bin 301 adayın puanı hesaplanmıştır. 64 bin 61 adayın puanı ise ilgili şartı sağlamadıkları için hesaplanamamıştır. Puanı hesaplanan adaylardan ön lisans programlarını tercih edip bu programlara yerleşenlerin sayısı 532 bin 915 olmuştur. TYT Puanı hesaplanan 2 milyon 755 bin 301 adayın 1 milyon 776 bin 496'sı AYT Sınavına girmiş, 978 bin 805’nin ise sadece TYT Puanı bulunmaktadır.
YKS öncesi ve sonrası barajın uygulandığı veya uygulanmadığı dönemler hakkında yapılacak bir araştırmada adayların yerleştirildikleri programın ilgili olduğu alan testlerinden herhangi birinde eksi net yapanlara rastlanabilecektir.
2022 yılı sonrasında YKS, başarı sıralamasına dayalı bir rekabet anlayışını getirmiştir. Yerleştirme işlemleri, adayların tercih ve puanlarına göre yapılmaktadır. Sınav, doğası gereği ilgili programı tercih eden diğer adaylardan daha yüksek puan ve sıralamaya sahip olana yerleşme imkanı vermektedir.
Sonuç olarak, sistemin işleyişi ve adayların eksi netle yerleştirilemeyeceği konusundaki açıklamalara rağmen yapılan yanıltıcı haber ve paylaşımlara itibar edilmemesi hususu kamuoyuna saygıyla duyurulur."