Türkiye sanayisinde enerji verimliliği uygulamaları ile 2009'dan bu yana 2,8 milyar lira tasarruf elde edildi.
Türkiye'de Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) kapsamında bu dönemde 665 proje desteklendi, yaklaşık 535 milyon lira hibe verildi.
Sadece geçen yıl 137 projeye yaklaşık 80 milyon lira hibe verildi. Verilen hibe 318 milyon lira yatırımı destekledi ve 542 milyon lira tasarruf sağlandı.
Yapılan yatırım ve yürütülen programlarla, işletmelerin enerji tüketimlerinin azaltması hedeflenirken, enerji maliyetlerinin düşürülmesi ve daha rekabetçi ortam yaratılması amaçlanıyor.
Ayrıca bu desteklerin ülkenin enerji verimliliği hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynayacağı düşünülüyor.
Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Ahmet Erdem AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, enerji verimliliğine yönelik yatırımların bir yandan enerjide dışa bağımlılığı azaltırken diğer taraftan ekonomik kalkınmaya, istihdama ve işletmelerin rekabetçiliğinin geliştirilmesine katkı sağladığını söyledi.
Geçen yıl bakanlıkların destek programlarında önemli reformlar gerçekleştirildiğini ifade eden Erdem, "2009'dan bu yana arz güvenliğini güçlendiren, dışa bağımlığı azaltan, çevreyi koruyan ve emisyon azaltımına destek olan enerji verimliliği yatırımlarını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı VAP ve Gönüllü Anlaşma teşvik programları ile destekledi. 2024'te yapılan kapsamlı mevzuat düzenlemeleri ile VAP teşvik programı kapsamındaki destekler her bir proje başına 10 kat artırılarak 1,5 milyon liradan 15 milyon liraya, enerji faturalarına sağlanan desteklerdeki sınır da yine aynı şekilde 1 milyon liradan 10 milyon liraya yükseltildi." değerlendirmesinde bulundu.
Erdem, 1 Ocak 2025 itibarıyla yeniden değerleme oranında artan teşvikler VAP programı için 21,6 milyon liraya, enerji faturalarına sağlanan desteklerin de 14,4 milyon liraya yükseltildiğini kaydetti.
Enerji verimliliği konusunda güçlü bir finansal teşvik sağlamayı amaçlayan bu yenilikçi düzenlemeler ile tüm sektörlere başvuru imkanı getirildiğine işaret eden Erdem, sözlerini şöyle sürdürdü:
"VAP teşvikleri ile sanayicinin enerji tüketen fan, pompa, kazan, fırın, basınçlı hava sistemleri, buhar kapanları gibi verimsiz ekipmanlar desteklendi. Süreçlerin yeniden düzenlenmesiyle enerji verimliliğinin artırılması, ısıtma ve soğutma sistemlerinin iyileştirilmesi sağlanıyor. Ayrıca atık enerjinin geri kazanılması ve yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarının yüzde 30'u hibe olarak destekleniyor. Sadece geçen yıl 137 projeye yaklaşık 80 milyon lira hibe verildi. VAP teşvik programı 2009'dan bu güne kadar 665 verimlilik artırıcı projeye güncel fiyatlarla yaklaşık 535 milyon lira hibe verildi. Böylelikle sanayicimizin yatırımı desteklenerek yıllık 2,8 milyar lira tasarruf ekonomiye kazandırıldı ve 594 bin ton karbondioksit eşdeğeri emisyonun önüne geçildi."
Erdem, büyük ölçekli sanayi işletmelerinin döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımlarına yönelik Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Yeşil Dönüşüm Destek Programı’nın devreye alındığını anlattı.
Yeşil dönüşüm projeleri yardımıyla Türkiye'nin sanayide sürdürülebilir üretim süreçlerine geçiş yaparak enerji verimliliğini artırabileceğini ve global ekonomik düzeyde daha çevreci bir sanayi yapısına sahip olabileceğine işaret eden Erdem, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Karbon fiyatlandırma mekanizmalarının devreye alınması ile verimli tüketim ön plana çıkacak. 2025'te mecliste gündeme gelmesi beklenen İklim Değişikliği Kanunu ile emisyon salımı yüksek sektörlerin 2026'dan itibaren emisyon ticaret sistemine dahil edilecek ve enerji yoğun sektörlerimizde enerji verimliliği başta olmak üzere enerji dönüşümü yatırımlarının hacmini daha da genişletme fırsatı verecek."
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen yarışmalarla sanayicilerin daha verimli çözüm önerilerini yarıştırdığını ifade eden Erdem, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin dört bir yanından yarışmaya katılan işletmelerin projeleri akademisyenlerden oluşan jüri tarafından incelendi ve 11 proje ödüllendirildi. Yarışmanın yalnızca kazananları değil, enerji verimliliği ve çevreye duyarlı yenilikçi yaklaşımlarıyla Türkiye'nin sanayi sektörünü dönüştüren bir vizyonu da ödüllendirdi. Yarışmanın enerji kaynaklarının daha verimli kullanımını teşvik ederek ekonomiye ve çevreye çift yönlü fayda sağlaması hedefleniyor."