İklim değişikliğinin zeytinciliğe etkisi ve çözüm arayışları çalıştayda ele alındı

Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) ile Proje Evi Kooperatifi iş birliğinde enstitünün konferans salonunda düzenlenen "İklim Değişikliği Çağında Türkiye'de Zeytinciliğin Mevcut Durumu Çalıştayı"da konuşan UZZK Başkanı Mustafa Tan, Türkiye'nin imzaladığı Avrupa Birliği Yeşil Mutabakat'ında sürdürebilir tarımın da amaçlandığını söyledi.

Tan, zeytinin Türkiye'nin önemli tarımsal ürünlerinden olduğunu ifade ederek, "Küresel iklim krizi ve değişikliğinin ortadan kaldırmak, yerel çeşitlerin korunmasına temin etmek ve bunların önemini ortaya koymak anlamında Yeşil Mutabakat bizim zeytincilik hedeflerimizle örtüşüyor. Son iki yılda iklim krizleri özellikle batıdaki ülkeleri vurdu. En büyük zeytin üreticisi İspanya'yı perişan etti." dedi.

İklim değişikliğinin üretim bakımından İspanya'nın 1 milyon 600 bin tonlardaki zeytin üretimini 700 bin tonlara, Tunus'un 300 bin tonlardan 200 bin tonlara düşürdüğünü anımsatarak, şunları kaydetti:

"İtalya, iklim değişikliğiyle ilişkin hastalıkta 600 bin tonluk yıllık üretimini son yıllarda hayal bile edememeye başladı. Bu durum bizim için yeni yetişmekte olan ve zeytinin anavatanı Türkiye'de olumlu sonuçlar doğurdu ve fiyatlar tarihinde görülmemiş şekilde 10 avrolara kadar çıktı. Ancak bunu göre pozisyon alan üreticiler maalesef bu yıl o ülkelerde eski üretim seviyesine gelmesi ve rekor kırmamız nedeniyle fiyatlar bizde ve dünyada düşmeye başladı."

İç tüketimi arttırmak amacıyla çalışmaların çoğaltılmasını istediklerini anlatan Tan, şöyle devam etti:

"Sivil toplum kuruluşlarıyla birlikteyiz. Türkiye'de zeytin dikim hızı ve yeni zeytincileriyle yaşanan ivmenin geri gitmeyeceğini düşünüyorum. Türkiye zeytin ağacının gen merkezidir. Zeytin dünyaya Türkiye'den yayıldı. Bizim zeytin çeşitlerimiz son derece kaliteli ürünler yetiştiriyor. Her türlü yetiştirme yöntemine uygun olabilen zeytin çeşitlerimiz var. Bunlar içerisinde küçük çekirdekli, büyük çekirdekli, yağ randımanı yüksek, kuraklığa dayanaklısı var. Bunların içerisinde amaca göre üretip, geleneksel ağaçlarımızı kaybetmemiz gerekiyor. Ülkemize yabancı çeşitler girdi ve bunların adaptasyon çalışmaları yapılmamıştır."

Enstitü Müdürü Cemil Ernim ise Türkiye'nin tarımı açısından zeytinciliğin ön planda olduğunu ve önemli çalışmaların yürütüldüğünü belirtti.

Çalıştayda, uzman ve akademisyenler "İklim Değişikliği Bağlamında Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Tarafından Yapılan Çalışmalar", "İklim Krizi ve Zeytincilik: Zeytincilik Sektöründe İklim Değişikliği Farkındalığı ve Sürdürülebilir Zeytincilik İçin Öneriler", "Yeşil Mutabakat ve Zeytin Sektörü, Zeytin Alem: Sosyo-ekolojik Bir Peyzaj Olarak Geleneksel Zeytinlikler", "Yaşayan Miras Unsuru Olarak Geleneksel Zeytincilik" başlıklı sunumlar gerçekleştirdi.

Proje Evi Koopetifi Yönetim Kurulu Başkanı Ceren Üzel de geçen yıl başlatılan Anadolu'da Zeytin Üreticisi Toplulukların Güçlendirilmesi Projesi'nin sonlarına yaklaşıldığını anlattı.