Bakan Şimşek'ten ihracat açıklaması: Yeni tarifelerin Türkiye’ye etkisi sınırlı kalacak

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ankara’da IV. Tarım Orman Şurası “Tarım Ekonomisi Atölyesi” programında konuştu.

Bakan Şimşek'in açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:
“Dünyada dengeler değişiyor bunun yansımaları bize belirsizlik, oynaklık ve daha karmaşık bir küresel makro arka planla bizleri karşı karşıya bırakıyor. Dünyada ticarette ciddi bir artan korumacılık var. Küresel finansal kriz sonrası korumacılık tedbirlerinde ciddi artış var. Bugün korumacılık yeni normal diye addedilebilir noktaya gelmiş durumda.

Eğer korumacılık bu şekilde devam ederse neredeyse Almanya, Fransa büyüklüğü kadar küresel hasılada düşüş öngörülüyor. Küresel ticaret, küresel büyümenin ana motorlarından bir tanesidir.

Dünyada faiz düşükken borcunuz yüksekse belki etkisi sınırlı oluyor ama faizin yüksek seyrettiği, belirsizliğin yüksek olduğu dönemlerde dünya büyük bir borç yükü ile karşı karşıyaysa bu küresel ekonomiyi aşağı çeker.

Dünyada borcun milli gelire oranı yüzde 328. Türkiye’de hanehalkı, şirketlerin, finans sektörünün ve devletin milli gelire oranı yüzde 93. Türkiye burada da avantajlı. Bizim büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu ifade etmek istiyorum.

"SON YAŞANAN OYNAKLIĞIN KALICI BİR ETKİ YARATACAĞINI DÜŞÜNMÜYORUM"

Türkiye'nin büyük bir deprem yaşadığı ve o yaraların sarılması için harcama yaptığımız dönemde bütçe açığını kontrol altına almasaydık ve para basılarak finanse edilseydi enflasyon ne olurdu sağduyulu insanlara bırakıyorum.

2023 ortalarında 55-60 milyar dolayında cari açık, rezervlerde yetersizlik ve ciddi bir KKM sorunu ile karşı karşıyaydık, program ortaya konulmasaydı enflasyonu nerelere götürürdü analizi gerekiyor.

Bu iki hususu bir kenara bırakacaksak, dezenflasyonda bir başarı var, üç aşağı beş yukarı diyebilirim ki programa uygun gidiyor. Son yaşanan oynaklığın kalıcı bir etki yaratacağını düşünmüyorum.

Eleştiriyorlar, rezervler neden kullanılıyor, rezerv, şoklara karşı bir tampondur, Türkiye'nin rezerv pozisyonu IMF tanımına göre 1'dir, 1 demek rezerv yeterliliği sağlanmıştır.

İhracatın kural bazlı ülkeler dışında kalan önemli bir kısmı bu tür coğrafyalara olduğu için dış ticaretteki korumacılığa karşın bize benzer ülkelere göre göreceli olarak daha az etkileneceğiz

Türkiye'nin ihracata bağımlılığı benzer ülkere göre düşük. GSYH'mizi üretirken ihracat bazlı değil, iç talep bazlı gitmişiz.Bize yansımaları başka ülkelere göre daha sınırlı olacak, çünkü bizde belirleyici olan iç pazardır.

Bizim ABD ve AB dışı toplam 54 ülke ile serbest ticaret anlaşmamız var, ihracatı yüzde 68'i bu ülkelere gidiyor. İhracatımızın yüzde 80'inden fazlası yakın ve dost ülkelere gidiyor.

Türkiye'de brüt borcun milli gelire oranı yüzde 93 seviyesinde, dünya ortalamasının çok altında.

"ENFLASYONU KONTROL ALTINA ALDIK"
Programımızın bir hedefi var; sürdürülebilir yüksek büyüme ve adil dağılımı, bu hedefe ulaşmak için fiyat istikrarı, yani enflasyonun tek haneye indirmek ve mali disiplin hedefliyoruz.

Programın özü kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal dönüşüm programı.

Net bir şekilde enflasyon düşüyor ve düşmeye devam edecek çünkü bu bizim en büyük önceliğimizdir.

Bütçe açığını bu sene düşürmeyi hedefliyoruz, büyümede öngördüğümüzden daha fazla yavaşlama olabilir.

Liradaki yüzde 3-3,5 civarındaki bir değer kaybı dolara karşı, sınırlı bir etkisi nisan ayında olabilir ama orta vadeli 1 yıl ve ötesine baktığımızda orta vadede dezenflasyonisttir. En büyük önceliklerimizden biri gıda arzı. Programın en önemli boyutlarından biri budur. Gıda arz zincirinin ve lojistiğinin etkinleştirilmesi çok önemli bir başlık.

PETROL FİYATLARINDA DÜŞÜŞ OLACAK MI?
Cari açığın artmasını bekliyoruz. Dünyadaki gelişmelerden dolayı petrol fiyatları çöktü, petrol fiyatları bu seviyelerde kalırsa cari açık sorunu olmayacak. Türkiye, petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki düşüşten en olumlu etkilenen ülkeler arasında yer alıyor.

TÜRKİYE'NİN RİSK PRİMİNDE ARTIŞ 
Bu son artışı 1-2 haftalık oynaklığa bağlayanlar var. Hayır, son 3-4 güne bakın ABD'nin açıkladığı korumacılık tedbirleriyle birçok ülkenin CDS'i bizden daha fazla arttı. Bize benzer ülkelere göre çok iyi bir performans ortaya koyduk

Enerjide dışa bağımlılığımız önümüzdeki yıllarda çok önemli bir şekilde düşecek.

EV KİRALARI HAKKINDA

Ciddi bir enflasyon sorunu ile karşı karşıya olduğumuz ortada ama önce enflasyonu kontrol altına aldık. Kontrol dönemiydi, 2024 ikinci yarısından itibaren dezenflasyon dönemine girdik. Hizmet enflasyonunda katılık var, kiralarda %25 üst limitini artırdık, eğitimde müdahalemiz söz konusu değil, bunun yansımaları var geçmişten gelen, ama net bir şekilde enflasyon düşüyor ve düşmeye devam edecek çünkü bu bizim en büyük önceliğimizdir.

Bu sene %19-29 aralığı orta nokta %24, 2025 %6-18 aralığı, orta nokta %2 , 2027'de nihai olarak tek haneye indirme hedefimiz var.

Geçen sene bütçede sapma olmadı, dolayısıyla nerede disiplin, nerede tasarruf diye soruyorsanız, basit bir hesapla 1,2 trilyon TL, bu konuda samimiyiz, ciddiyiz ve ortada ciddi bir performans var. 

1 MİLYONA YAKIN NET İSTİHDAM 

İstihdam piyasasında şu an oldukça iyi bir noktadayız, 1 milyona yakın net istihdam oluşturduk, işsizlik oranları düşüyor. Erkekler için işsizlik oranı tarihin en düşük düzeyinde, kadınlar için de işsizlik oranı hızlı bir şekilde düşüyor. Bu program sayesinde kırılganlıkları azalttık, ekonominin iç ve dış şoklara karşı dayanıklılığı artırdık."