Hayvancılıkta ıslah çalışmaları yerli ırk sayısını ve verimi artırdı

Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) koordinesinde hayvancılık alanında çeşitli ıslah çalışmaları yürütülüyor.

Halk Elinde Anadolu Mandası ve Yerli Sığır Islahı Ülkesel Projesi ile hayvancılıktan elde edilen gelirin artırılması ve ülke ihtiyaçlarının karşılanması için et ve süt üretimi başta olmak üzere, elde edilen ürünlerin miktar ve kalitelerinin iyileştirilmesi ile sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanıyor.

Proje 2011'de 8 ilde 11 bin 300 baş mandada başlatıldı. Geçen yıl 18 ilde toplam 40 bin 100 baş manda için destek ödemesi yapıldı. Bugüne kadar toplam 612,8 milyon liralık destekleme ödemesi gerçekleştirildi. Söz konusu dönemde yetiştirici sayısı 1473'ten 2 bin 800'e yükseldi.

Mandaların bir yaş ağırlığı 159,9 kilogramdan 168 kilograma çıkarken, süt verimliliği de yüzde 44,3 arttı.

HALK ELİNDE YERLİ SIĞIR ISLAHI ÜLKESEL PROJESİ

Halk Elinde Yerli Sığır Islahı Ülkesel Projesi ise 2023 yılında başlatıldı. Üç ilde uygulanan proje 3 bin 566 baş yerli sığır hayvan için uygulanıyor. Proje kapsamında toplam 36,2 milyon lira destek ödemesi yapıldı.

Anadolu Alacası Geliştirme Projesi kapsamında ülke hayvancılığına uygun damızlık materyal yetiştirmek amacıyla embriyo üretimi yapılıyor. Bu çerçevede 695 ticari embriyo dondurulup yetiştiricilerin hizmetine sunuldu. Bu embriyoların transferi sonucu elde edilen aday boğalardan sperma üretiliyor.

HALK ELİNDE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN ISLAHI ÜLKESEL PROJESİ

Halk elinde yetiştirilen küçükbaş hayvan ırk ve genotiplerinin çeşitli verim özellikleri bakımından ıslahının amaçlandığı Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi de 2005'te başlatıldı.

Proje, ülkede yetiştirilen 26 koyun, 7 keçi ırk veya tipte 1 milyon 404 bin 900 baş küçükbaş hayvan materyalinde uygulanıyor. Bu çerçevede yetiştirici sayısı 20'den 6 bin 601'e yükseldi. Proje kapsamında toplam 1 milyar 596 milyon lira destek sağlandı.

KANATLI VE DİĞER KÜÇÜK EVCİL HAYVAN ISLAH ARAŞTIRMALARI

Yumurtacı Damızlık Geliştirme Projesi kapsamında kahverengi (ATAK ve ATAK-S) ve beyaz yumurtacı (ATABEY, AKBAY) ebeveyn hibritler elde edildi. Böylece tamamı yurt dışından ithal edilen yumurtacı damızlıklarla rekabet edebilen ülkeye ait yumurtacı damızlıklar geliştirildi. Geliştirilen hatların tescilleri yapıldı.

Etçi Damızlık Tavuk Geliştirme Projesi ile etçi ebeveynler elde etmek suretiyle dışa bağımlılığın sakıncalarından kurtulup, yabancı hibritlerle rekabet edebilecek daha ucuz yerli hibritler piyasaya sunulması amaçlanıyor. Bu kapsamda, Türkiye şartlarına en uygun verimi sağlayan ANADOLU-T hibrit hattı geliştirildi. Anadolu-T, Türk Patent Enstitüsü tarafından 2019'da marka tescili aldı ve Evcil Hayvan Tescil Komitesi tarafından 2020'de tescillendi.

Öte yandan, İpekböceği Alt Yapı Geliştirme ve Ülkesel Arıcılık projeleri kapsamında sektörlerde üretim miktarının artırılması hedefleniyor. Aynı zamanda bölgelere uygun damızlık ana arı geliştirme çalışmaları sonucunda "Efe bal arısı" da geliştirildi.