Çölyak hastalığına dair bilinmesi gereken tüm gerçekler

Birçok hastanın sahip olduğunu fark etmediği çölyak hastalığının belirtilerini ve tedavi süreçlerini sizin için derledik.

Çölyak hastalığı, halk arasında daha çok "glüten alerjisi" veya "glüten hassasiyeti" gibi terimlerle anılsa da bu isimler, hastalığın tam olarak tanımını yapmaz.

ÇÖLYAK NEDİR?

Çölyak hastalığı (ya da Glüten Enteropatisi), bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus (tüysü oluşumlar) denilen yapıların bozulmasına sebep olan ve dolayısıyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığıdır.

GLÜTEN NEDİR VE GÖREVLERİ NELERDİR

Glüten, hamurun kabarmasını sağlar, gıdaların raf ömrünü uzatır. Elde edilen besin mamulünün kalitesini arttırır ve bu nedenle glütensiz unlarla yapılan ürünler çabuk bayatlamakta şekil verilirken zorlanılmakta ve kabarması gereken birçok unlu mamulde istenen kabarma sağlanamamaktadır. Bu sıkıntılar çölyak hastalarının yaşam standartlarını düşürmektedir.

HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR

Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır. Ailevi kalıtım söz konusudur. Hastalık yaşamının her hangi bir bölümünde ortaya çıkabilmektedir. Çölyak hastalığının literatürde; çocukluk, ergenlik, orta yaş ve yaşlılıkta ortaya çıktığı görülmüştür.

ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Anne sütünün verilmemesi Kullanılan mamanın türü Günlük alınan glüten miktarı Tahıl tipleri Uzun süreli antibiyotik kullanımı

Alınabilecek önlemler:

Anne sütünün teşviki ve bebek dostu hastaneler Toplumu beslenme konusunda bilinçlendirme çalışmaları Tedaviye yönelik hizmetler

TANISI

Hastalık bazı bireylerde yıllarca hiç belirti vermez veya çok hafif seyredebilir ve kişi çölyaklı bir hasta olduğunu uzun süre fark etmeyebilir.

Hastalık tipik belirtilerle başlayabileceği gibi çok hafif belirtilerle de seyredebilir. Çölyak hastalığı olan çocuklarda özellikle karın ağrısı, karında şişlik, ishal, huzursuzluk, iştahsızlık, enfeksiyonlarda artış ve gelişme geriliği, kusma, kilo alamama ve boy uzamasında yavaşlama gibi tipik belirtilerle ortaya çıkabilir.

BELİRTİLERİ

Karın bölgesinde öne doğru şişkinlik Yaşa göre kilo azlığı Kas zayıflığı Kansızlık Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacının artması İshal Kusma Bezginlik

Nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları Büyüme geriliği Ağız içinde oluşan aftlar İştahsızlık, gaz şikayetleri Eklem ve kemik ağrıları Sinirlilik Ciltte kaşıntılı döküntüler

TEŞHİSİ

Çölyak hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhisi önemlidir. Teşhis yöntemlerinden kan testleri serolojik özel testler (AGA, EMA) ile ön tanı konmakta ancak kesin tanı ince bağırsak biyopsisi ile konmaktadır.