Dünyanın ilk İnsan Hakları Bildirgesi: Kiros Silindiri

Kiros Silindiri, tarih boyunca insan hakları ve özgürlük ideallerine ilham veren bir belge olarak kabul ediliyor.

Kiros Silindiri, MÖ 539’da Babil’i fetheden Pers Kralı Büyük Kiros’un (Cyrus) emriyle yazılmış tarihi bir belgedir. Kil üzerine çivi yazısıyla yazılmış olan bu silindir, dönemin yönetim anlayışını anlamamızı sağlıyor. Kiros Silindiri ayrıca insan haklarına dair erken bir belge olarak kabul ediliyor. Kiros, silindirde Babil halkına özgürlük, ibadet özgürlüğü ve adil yönetim vadetmiş; ayrıca kölelerin serbest bırakılmasını ve yerinden edilmiş toplulukların memleketlerine dönmesine izin verilmesini sağlamıştır. Bu belge, modern tarihçiler ve araştırmacılar tarafından dünyanın ilk insan hakları bildirgesi olarak da yorumlanıyor ve günümüzde bir hoşgörü sembolü olarak görülüyor. British Museum’da sergilenen silindir, hem tarihsel hem de kültürel açıdan büyük öneme sahip. İşte Kiros Silindiri hakkında bilmeniz gerekenler…

Kiros Silindiri’nin tarihi önemi nedir?

Kiros Silindiri, insan hakları açısından büyük bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Fethedilen toplumlara din ve ibadet özgürlüğü tanınması, kölelerin serbest bırakılması ve tapınakların restore edilmesi gibi yenilikçi kararlar içermesi, bu antik eseri kendi dönemi için eşsiz kılıyor. Bu yaklaşım, yaygın fetih politikalarının aksine, hoşgörülü ve adaletli bir yönetim anlayışını da yansıtıyor. Tarihçiler, Kiros’un bu uygulamalarını “hoşgörünün resmi başlangıcı” olarak değerlendiriyor.

Günümüzde ise Cyrus Silindiri olarak bilinen bu belge, dünyanın en eski insan hakları bildirgesi olarak kabul ediliyor. Akad dilinde yazılan bu metin, Babilli kölelerin özgürlüğünü savunarak, dönemin ötesinde bir bakış açısını temsil eder. Köleliğin Pers toplumundaki varlığına rağmen, bu belge Mezopotamya’da derin etkiler bırakmış ve hükümdarlar arasında tahta geçiş törenlerinde geniş yankı uyandırmıştır.

Kiros Silindiri üzerindeki yazıtlar ne anlatıyor?

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nden yaklaşık iki bin beş yüz sene önce yazılmış olan Kiros Silindiri, Babil‘in barışçıl bir şekilde fethedilmesi ve halka adil davranılmasını detaylı bir şekilde anlatıyor.

Metinlerde, Babil tanrılarının Kiros’u desteklediği vurgulanırken, aynı zamanda kölelerin serbest bırakıldığı ve tapınakların yeniden inşa edildiği de belirtilmektedir. Cyrus Silindiri’nin içeriği hem tarihsel hem de insan hakları açısından büyük öneme sahip olmakla birlikte adalet, hoşgörü ve eşitlik ilkelerinin erken bir örneğidir.

Kiros Silindiri gerçekten ilk insan hakları bildirgesi olarak kabul ediliyor mu?

Kiros Silindiri’nin insan hakları bildirgesi olarak kabul edilmesi konusunda çeşitli akademik tartışmalar var.

Bazı kişiler, Hammurabi Kanunları gibi daha önceki metinlerin de benzer ilkeler içerdiğini savunuyor. Ancak bu bildirge dünyanın ilk insan hakları tüzüğü olarak kabul ediliyor ve Birleşmiş Milletler’in Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nin ilk dört maddesiyle de paralellik gösteriyor.

Kiros Silindiri’nin modern dünyadaki yansımaları nelerdir?

Kiros Silindiri’nin tarih boyunca insan hakları ve özgürlük ideallerine ilham veren bir belge olarak kabul edilmesi, Muhammed Rıza Şah Pehlevi ve Birleşmiş Milletler tarafından yapılan değerlendirmelerle de desteklenmektedir.

Muhammed Rıza Şah Pehlevi’nin “Özgürlük Yazıtı” olarak nitelendirdiği Kiros Silindiri, 1968’deki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konferansı’nda Modern Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nin öncüsü olarak tanımlanmıştır.

1971’de gerçekleşen Birleşmiş Milletler töreninde Antik İnsan Hakları Belgesi olarak sunulan silindir, dünyada barışa yönelik ilk adımlardan biri olarak övgü almıştır. Günümüzde bile hoşgörü ve özgürlük mesajlarını yansıtan bu belge, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ne ilham kaynağı olmuştur. Dünya liderleri arasında da saygın bir referans olan Kiros’un adalet anlayışı, evrenselliği ve ileri görüşlülüğüyle ön plana çıkmaktadır.