Genel af çıkacak mı? 10. Yargı Paketi neleri kapsıyor? Binlerce hükümlü serbest mi kalacak?

Türkiye’de genel af tartışmaları, 2025 yılında da gündemdeki yerini koruyor. Cezaevlerindeki doluluk oranları, toplumsal beklentiler ve 10. Yargı Paketi’ne ilişkin gelişmeler, “Genel af çıkacak mı?” sorusunu yeniden alevlendirdi. Adalet Bakanlığı’nın infaz düzenlemelerine odaklandığı bu süreçte, binlerce hükümlünün serbest kalma ihtimali merak konusu. İşte yasa tasarısı, af beklentileri ve son gelişmeler hakkında bilmeniz gerekenler.

GENEL AF ÇIKACAK MI? BAKAN TUNÇ’TAN NET AÇIKLAMA

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 2025 yılında genel af beklentilerine ilişkin yaptığı açıklamalarda, genel af çalışmasının gündemlerinde olmadığını vurguladı. Bakan Tunç, özellikle “100. yıl affı” veya kapsamlı bir genel af yerine, daha sınırlı düzenlemeler üzerinde durulduğunu belirtti. Ancak, cezaevlerindeki doluluk oranları ve toplumsal beklentiler nedeniyle kısmi af ya da infaz düzenlemeleri gündeme gelebilir.

10. YARGI PAKETİ VE İNFAZ DÜZENLEMELERİ

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan 10. Yargı Paketi, ceza adaleti sisteminde önemli değişiklikler öngören 55 maddelik bir yasa tasarısı olarak dikkat çekiyor. Paket, 14 farklı kanunda düzenlemeler içeriyor ve özellikle denetimli serbestlik, koşullu salıverilme, ve mükerrer suçlara yönelik yeni kurallar getiriyor.

Yargı Paketi’nde öne çıkan noktalar:

• Denetimli Serbestlik Şartları: Hükümlülerin cezalarının en az beşte birini cezaevinde geçirmesi zorunlu hale getiriliyor. Bu, cezasızlık algısını ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
• Kısmi Af Tartışmaları: COVID-19 salgını döneminde uygulanan ve açık cezaevindeki hükümlülerin denetimli serbestlikle tahliyesine olanak tanıyan düzenlemenin kapsamı genişletilebilir. 31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyen ve cezası kesinleşmemiş olanlar, koşullu salıverilmesine 5 yıl veya daha az kalanlar bu düzenlemeden faydalanabilir.
• Mükerrer Suçlara Caydırıcılık: Tekrarlanan suçlarda cezaların daha ağır uygulanması ve denetimli serbestlik imkanlarının kısıtlanması planlanıyor.

TBMM’ye sunulması beklenen 10. Yargı Paketi’nin, Nisan 2025 itibarıyla taslak aşamasında olduğu ve önümüzdeki günlerde milletvekillerinin onayına sunulacağı belirtiliyor.

BİNLERCE HÜKÜMLÜ SERBEST KALACAK MI?

Genel af yerine infaz düzenlemelerine odaklanılması, binlerce hükümlünün serbest kalma ihtimalini sınırlı hale getiriyor. 2020 yılında yapılan infaz düzenlemesiyle yaklaşık 90 bin mahkum tahliye edilmişti. Ancak yeni düzenlemelerde, terör suçları, cinayet, uyuşturucu ticareti, kadına yönelik şiddet ve cinsel suçlar gibi ağır suçlar kapsam dışı bırakılıyor.

Özellikle basit yaralama, hırsızlık, dolandırıcılık gibi nitelikli olmayan suçlardan hüküm giyenler ve ilk kez suç işleyenler, olası bir infaz düzenlemesinden yararlanabilir. Ayrıca, 0-6 yaş grubu çocuğu olan kadınlar, 70 yaş üstü hükümlüler ve ağır hasta mahkumlar için denetimli serbestlik sürelerinin uzatılması gündemde.

CEZAEVLERİNDEKİ DURUM VE GENEL AF BEKLENTİSİ

Türkiye’de cezaevlerindeki doluluk, genel af tartışmalarını körükleyen temel nedenlerden biri. Adalet Bakanlığı 2024 verilerine göre, cezaevlerinde 295.328 kişilik kapasiteye rağmen, 342.526’dan fazla tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Bu durum, infaz düzenlemelerini zorunlu kılıyor.

Sosyal medya platformlarında paylaşılan bazı gönderiler, genel af beklentisinin halk arasında güçlü olduğunu gösteriyor. Örneğin kullanıcılar, cezaevlerindeki aşırı doluluğun ve toplumsal barış ihtiyacının genel af çıkarılmasını kaçınılmaz hale getirdiğini savunuyor. Ancak bu paylaşımlar resmi bir doğrulama olmadan kesin bilgi olarak kabul edilemez.

GENEL AF İÇİN MECLİS’TE UZLAŞMA ŞART

Genel af yasasının çıkması için TBMM’de nitelikli çoğunluk sağlanması gerekiyor. Bu, siyasi partiler arasında geniş bir uzlaşma gerektiriyor. Şu an için böyle bir uzlaşma sağlanmış değil, ancak 10. Yargı Paketi’nin görüşmeleri sırasında önergeyle kısmi af düzenlemelerinin gündeme gelebileceği belirtiliyor.

GENEL AF YERİNE KISMİ DÜZENLEMELER

2025 yılında genel af yerine, kısmi af niteliğinde infaz düzenlemeleri ve denetimli serbestlik uygulamalarının ön planda olacağı öngörülüyor. Adalet Bakanlığı, cezaevlerindeki doluluğu azaltmak ve toplumsal adaleti güçlendirmek için reform çalışmalarını sürdürüyor. Ancak genel af beklentisi, resmi açıklamalar doğrultusunda şimdilik karşılık bulmuyor.