İsmail Haniye Kimdir? Hamas Lideri Haniye Neden Öldürüldü?

İsmail Haniye, Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin eski başbakanıdır. Filistin siyasetinin önemli figürlerinden biriydi. 31 Temmuz 2024 tarihinde Tahran'da suikast sonucu hayatını kaybeden Haniye'nin ölümü, bölgedeki siyasi dengeleri yeniden hareketlendirdi. Haniye’nin suikasta uğraması, Hamas tarafından "siyonist bir saldırı" olarak nitelendirilmiştir. Ek olarak geniş çapta uluslararası tepki toplamıştır. Bu olay, sadece Haniye'nin değil, Filistin mücadelesinin de dönüm noktalarından biri olarak tarihe geçti.

• İsmail Haniye, 29 Ocak 1962'de Gazze Şeridi'ndeki Elşati mülteci kampında doğdu. Ailesi, 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Aşkelon şehrinden kaçmak zorunda kalarak mülteci durumuna düşmüştü.
• Şeyh Yasin'in Mart 2004'te İsrail tarafından düzenlenen bir hava saldırısında öldürülmesi, Haniye'nin Hamas içindeki konumunu daha da güçlendirdi.
• Mayıs 2007'de ise İsrail, Haniye'nin evine yönelik bir füze saldırısı düzenledi, ancak Haniye yine kurtulmayı başardı.
• 2017 yılında, Haniye Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı olarak seçilmiştir ve örgütün en üst düzey lideri olmuştur.
• İsmail Haniye'nin hayatı, 31 Temmuz 2024 tarihinde Tahran'da uğradığı suikast sonucu trajik bir şekilde sona erdi.

İsmail Haniye Kimdir?

İsmail Haniye, 29 Ocak 1962'de Gazze Şeridi'ndeki Elşati mülteci kampında doğdu. Ailesi, 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Aşkelon şehrinden kaçmak zorunda kalarak mülteci durumuna düşmüştü. Haniye, genç yaşta zorlu mülteci yaşamının etkilerini derinden hissederek büyüdü. 1987'de Gazze İslam Üniversitesi'nden mezun oldu. Ek olarak İsmail Haniye nerede yaşıyor sorusunun cevabı ise Katar'dır.

Eylül 2016'da Haniye, eşi ve iki oğluyla birlikte Hac ibadeti için Gazze'den ayrılmıştır. Bu seyahat, Haniye'nin Hamas liderliği için Halid Meşal'in yerine geçeceğine dair raporları güçlendirdi. Bu da İsmail Haniye kimdir sorgusu merak konusu haline getirmektedir.

Siyasi Kariyerinde Neler Yaptı?

İsmail Haniye, Filistin siyasetinde yükselişini Hamas içindeki aktif rolüyle gerçekleştirdi. 1999'dan 2004'e kadar Hamas'ın kurucusu ve genel sekreteri Şeyh Ahmet Yasin'in özel kalem müdürlüğünü yaptı. Bu dönemde, Yasin'in en güvendiği yardımcılarından biri olarak, hem Hamas'ın iç işleyişine hem de stratejik kararlarına büyük katkılarda bulunmuştur. Şeyh Yasin Mart 2004'te İsrail tarafından düzenlenen bir hava saldırısında öldürülmüştür. Bu sebep de Haniye'nin Hamas içindeki konumunu daha da güçlendirmiştir.

Haniye'nin başbakanlık dönemi, Hamas ile El Fetih arasındaki yoğun çatışmalarla damgalanmıştır. Hamas'ın seçim zaferinin ardından, Batı Şeria'da El Fetih ile Gazze Şeridi'nde Hamas arasında artan gerilim, şiddetli çatışmalara yol açtı. Ekim 2006'da, Gazze'de El Fetih ile Hamas üyeleri arasında yaşanan çarpışmalar sırasında Haniye'nin konvoyu saldırıya uğradı. Ancak Haniye bu saldırıdan sağ kurtulmuştur. Mayıs 2007'de ise İsrail, Haniye'nin evine yönelik bir füze saldırısı düzenlenmiştir. Ancak Haniye yine bu saldırıdan da kurtulmayı başarmıştır.

Haziran 2007'de, Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile El Fetih arasındaki çatışmaların zirveye çıkması üzerine, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından görevinden alındı. Ancak Hamas, Haniye'nin başbakanlık görevine devam ettiğini ilan ederek, Gazze'de kendi yönetimini sürdürdü. Bu durum, Filistin topraklarında de facto iki ayrı yönetimin oluşmasına neden oldu. El Fetih Batı Şeria'da, Hamas ise Gazze Şeridi'nde kontrolü elinde tuttu.

2017 yılında, Haniye Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı olarak seçilmiştir. Bu nedenle örgütün en üst düzey lideri olmuştur. Bu dönemde, Hamas'ın politikalarını belirleme ve örgütün stratejik yönelimlerini şekillendirme konusunda kilit rol oynadı. Haniye'nin liderliğinde, Hamas'ın İsrail'e karşı direnişi ve Filistin davasına olan bağlılığı devam etti.

Haniye’nin siyasi kariyeri, Filistin halkının direniş mücadelesinde önemli bir figür olarak anılmasını sağladı. Hem iç siyasi arenada hem de uluslararası platformda, Filistin davasının savunucusu olarak tanınmıştır. Ayrıca Hamas'ın liderliğini üstlendiği dönemde önemli stratejik kararlar almıştır.

Haniye’nin Özel Hayatı ve Yaşantısı

İsmail Haniye, yoğun siyasi kariyerine rağmen, özel hayatında da dikkat çeken bir figürdü. Ek olarak İsmail Haniye eşi ve çocukları ile büyük bir aileye sahipti. Yani evli ve 13 çocuk babasıydı. Ailesi, 2009 yılında Gazze Şeridi'ndeki El-Şati mülteci kampında yaşamaktaydı. Daha sonraki yıllarda, Haniye'nin Gazze Şehri'nde çeşitli mülkler satın aldığı ve bunları aile üyelerinin adlarına kaydettirdiği bildirildi. Bu mülkler arasında, 2010'da Gazze Şehri'nin sahil mahallesi olan Rimal'da satın aldığı 2.500 metrekarelik bir arazi de bulunuyordu.

Haniye'nin kardeşleri İsrail vatandaşı olup güney İsrail'deki Tel as-Sabi'de yaşamaktaydı. Kardeşleri Kholidia, Laila ve Sabah'ın İsrail vatandaşlığı ve oradaki yaşamları, Haniye'nin ailesinin karmaşık ve çok yönlü ilişkilerini yansıtıyordu. Kholidia'nın kocası, Tel as-Sabi'de yaşamalarının nedeninin normal bir hayat sürdürebilmek olduğunu belirtmişti. Hatta, üç kız kardeşin bazı çocukları İsrail Savunma Kuvvetleri'nde (IDF) görev yapmıştı.

Haniye'nin ailesi, sağlık sorunları nedeniyle İsrail’de tedavi görmek için çeşitli defalar izin almıştı. 2012'de, Haniye'nin kız kardeşi Suhila Abd el-Salam Ahmed Haniye ve eşi, İsrail'de acil tıbbi tedavi görmüşlerdi. Başarılı bir tedavi sürecinin ardından Gazze'ye döndüler. Ayrıca, Haniye'nin torunu Kasım 2013'te bir İsrail hastanesinde tedavi görmüştür. Ayrıca kayınvalidesi de Haziran 2014'te İsrail'de tedavi edilmişti. 2014 İsrail-Gazze Savaşı'nın ardından, Haniye'nin kızı da acil tedavi için Tel Aviv'deki bir İsrail hastanesinde bir hafta geçirmişti.

Haniye, ailesine olan düşkünlüğü ve onların güvenliği için yaptığı yatırımlarla tanınıyordu. Ancak, bu durum zaman zaman eleştirilerin de hedefi olmuştu. 2014 tarihli bir Ynet makalesine göre, Haniye'nin serveti, Mısır'dan Gazze Şeridi'ne tüneller aracılığıyla giren tüm eşyalardan alınan %20 vergiden kaynaklanmaktaydı. Haniye'nin en büyük oğlu, birkaç milyon dolarla Mısır makamları tarafından Rafah Sınır Kapısı'nda gözaltına alınmıştır.

Haniye'nin özel hayatı, siyasi kariyerinin yanı sıra karmaşık ve çelişkilerle doluydu. Ailesinin İsrail ile olan ilişkileri ve Gazze'deki mütevazı yaşamı, onun kişisel hayatının birçok yönünü gözler önüne seriyordu. Bu yönler, onun Filistin davasına olan bağlılığı ve ailesine olan düşkünlüğü arasındaki dengeyi yansıtıyordu.

İsmail Haniye Suikastı ve Sonrası

31 Temmuz 2024 tarihinde Tahran'da uğradığı suikast sonucu trajik bir şekilde hayatını kaybetmiştir. İran'da düzenlenen cumhurbaşkanı seçimi sonrasında Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere Tahran'a gitmişti. Bu ziyaretinde Haniye, kaldığı Devrim Muhafızları'na ait askeri lojmanda saldırıya uğramıştır. İran devlet televizyonunun haberine göre, suikast sabaha karşı 02.00'de güdümlü füze kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Hamas, Haniye'nin ölümünü doğrulayarak, "Haniye, siyonist bir saldırı sonucu Tahran'da öldürülmüştür. Hamas liderinin suikastı korkakça bir eylem, cezasız kalmayacak" açıklamasını yaptı. Bu açıklama, suikastın arkasında İsrail'in olduğu yönündeki iddiaları güçlendirdi. Ancak, suikastın arkasında kimin olduğu konusunda net bir bilgiye ulaşılamadı. Ek olarak çeşitli spekülasyonlar da ortaya atılmıştır.

İran Dışişleri Bakanlığı, suikastın derinlemesine soruşturulduğunu ve sonuçlarının yakında açıklanacağını belirtti. İran'dan yapılan açıklamalarda, Haniye'nin Tahran'da şehit edilmesinin Tahran, Filistin ve direniş cephesi arasındaki derin ve kırılmaz bağı güçlendireceği ifade edildi. Haniye'nin kanının boşa gitmeyeceği vurgulandı.

Filistin resmi haber ajansı WAFA'da yer alan haberlere göre, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Haniye'ye yönelik suikastı şiddetle kınadı. Abbas, Haniye'nin öldürülmesini korkakça bir eylem ve tehlikeli bir gelişme olarak nitelendirdi. Ek olarak Filistin halkını İsrail işgaline karşı direnmeye ve birlik olmaya çağırdı. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Konseyi Genel Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh de Haniye'nin öldürülmesini şiddetle kınamıştır. İsrail'in Filistin halkına karşı saldırılarını topyekün artırdığı bu dönemde birlik ve direniş çağrısında bulunmuştur.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, suikastın ardından yaptığı açıklamada, "Savaşın kaçınılmaz olduğunu düşünmüyorum. Tansiyonu düşürmeye yardımcı olacak bir şeyler yaptığımızdan emin olmak için çok sıkı çalışacağız. İsrail saldırıya uğrarsa, İsrail'i savunmaya yardımcı oluruz" dedi. Bu açıklama, bölgede artan gerilimin uluslararası düzeyde yankı bulduğunu gösterdi.

İsmail Haniye ve Ailesine Yapılan Saldırıların Sonuçları

Haniye'nin ölümünden sonra Gazze'de ve diğer Filistin bölgelerinde geniş çaplı protestolar düzenlenmiştir. Halk, Haniye'nin anısını yaşatmak ve direniş mücadelesine devam etmek için sokaklara dökülmüştür. Hamas, Haniye'nin ölümünün intikamının alınacağını ve direnişin devam edeceğini vurguladı.

Suikast, Haniye'nin ailesi üzerinde de büyük bir etki yarattı. İsrail ordusunun Ramazan Bayramı'nda düzenlediği saldırıda yaralanan torunu Melek Haniye, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetmişti. Haniye, bu acı kaybın ardından, çocuklarının Gazze'yi terk etmediğini ve Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa'nın kurtuluşu yolunda hayatlarını feda ettiklerini belirtmişti. Haniye'nin ailesine yönelik saldırılar ve suikast, Filistin direniş hareketi üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Ayrıca Haniye'nin mücadelesinin sembolü haline gelmiştir.

İsmail Haniye'nin ölümü, Filistin direniş hareketi için büyük bir kayıp oldu. Ancak, onun idealleri ve mücadelesi, Filistin halkının direniş ruhunu beslemeye devam ediyor.