Çin Haberleri - Son Dakika Çin Haber Güncel Gelişmeler

Çin ve ABD arasında çip savaşı devam ediyor

Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, soruşturmanın küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin işleyişini bozarak ABD işletmeleri ve tüketicilerinin çıkarlarına da zarar vereceği belirtildi. ABD'nin, Çin'in yerli endüstrisini devlet desteğiyle güçlendirerek küresel pazarda hakimiyet sağlamaya çalıştığı iddiasına karşı çıkılan açıklamada, Washington yönetiminin de Çip ve Bilim Yasası gibi düzenlemelerle kendi yerli çip endüstrisine ciddi miktarda sübvansiyon sağladığına dikkat çekildi. Açıklamada, ABD'li çip üreticilerinin küresel pazarın yaklaşık yüzde 50'sini elinde bulundurduğu, Çin'in ABD'ye çip ihracatının, ABD'nin Çin'e ihracatından çok daha az olduğu hatırlatıldı. ABD'ye olgulara ve çok taraflı ticaret kurallarına saygı gösterme ve yanlış uygulamalarına derhal son verme çağrısı yapılan açıklamada, Çin'in soruşturmayı yakından izleyeceği, haklarını ve çıkarlarını korumak için gereken her türlü tedbiri kararlılıkla alacağı kaydedildi. ABD SORUŞTURMA BAŞLATILACAĞINI DUYURMUŞTU ABD Ticaret Temsilciliğinden (USTR) yapılan açıklamada, Çin'in yarı iletken endüstrisini hakimiyet altına almaya yönelik eylem, politika ve uygulamalarına ilişkin soruşturma başlatıldığı duyurulmuştu. Çin'in yarı iletken endüstrisinde yerel ve küresel pazarlara hakim olmaya çalıştığı belirtilen açıklamada, ülkenin yerlileştirme ve kendi kendine yeterliliği sağlamak için kapsamlı rekabete aykırı ve piyasa dışı yöntemler kullandığı öne sürülmüştü. Açıklamada, Çin'in eylemleri, politikaları ve uygulamalarının ABD ve diğer ekonomiler üzerinde zararlı etkileri olduğuna işaret edilerek, bunların ABD'nin rekabet gücünü, tedarik zincirlerini ve ekonomik güvenliğini zayıflattığı kaydedilmişti. ABD Ticaret Yasası'nın 301. bölümü uyarınca başlatılacak soruşturmanın ilk etapta Çin'in savunma, otomotiv, tıbbi cihazlar, havacılık, telekomünikasyon, elektrik üretimi ve elektrik şebekesi gibi kritik sektörlere yönelik alt ürünlerde bileşen olarak kullanılanlar dahil olmak üzere eski tip yarı iletken üretimine odaklanacağı bildirilen açıklamada, aynı zamanda silisyum karbür alt katmanlarının üretimine dair eylem, politika ve uygulamalarının da inceleneceği aktarılmıştı. 1974 tarihli ABD Ticaret Yasası'nın 301. bölümü, ABD Başkanı'na, uluslararası bir yasayı ihlal eden bir yabancı hükümetin herhangi bir eyleminin, politikasının veya uygulamasının etkilerini bertaraf etmek üzere tarifeye dayalı ve tarifeye dayalı olmayan, misilleme dahil uygun önlemleri alma yetkisini veriyor.

Çin ve Vietnam donanmaları, Beibu Körfezi'nde ortak deniz devriyesi yaptı

Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanmasından yapılan açıklamada, Çin ve Vietnam donanmalarından birer filonun körfez çevresinde iki gün boyunca ortak devriye faaliyeti yürüttüğü belirtildi. Ortak devriye faaliyetine katılan 4 savaş gemisinin 200 deniz mili (370,4 kilometre) yol aldığı ifade edilen açıklamada, gemilerin bu sürede birbirlerini rota, hız, çevre ve hydrometerololoji meselelerinde bilgilendirdiği kaydedildi. Faaliyet, iki ülke donanmalarının Beibu Körfezi'nde yaptığı 37. ortak deniz devriyesi oldu. Çin ve Vietnam sahil güvenlik birimleri kasım ayında Beibu Körfezi'nde ortak devriye yürütmüştü.

Çin’den 13 ABD’li savunma şirketine yaptırım kararı

ABD’nin Tayvan’a yönelik silah satışları nedeniyle Çin harekete geçti. Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, bu durumun tek Çin ilkesini ve 3 Çin-ABD ortak bildirisini ciddi şekilde ihlal ettiği ifade edilerek, ABD’nin bu eylemleriyle Çin'in iç işlerine karıştığı, Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü baltaladığı belirtildi. Açılamada, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Yabancı Yaptırımlarla Mücadele Yasası uyarınca, Çin’in ABD’li 13 savunma şirketlerine ve 6 üst düzey yöneticiye karşı önlem almaya karar verdiği kaydedildi. Yaptırım kararı çerçevesinde söz konusu şirketler ve kişilerin Çin sınırları içindeki taşınır ve taşınmaz malları ile diğer varlıklarının dondurulacağı belirtilen açıklamada, Çin'deki tüm kuruluş ve şahısların bu şirketlerle işlem, iş birliği ve diğer faaliyetlerde bulunmasının yasaklandığı vurgulandı. Kararın bugün itibarıyla yürürlüğe girdiği ifade edilen açıklamaya göre yaptırım uygulanan kişilerin ayrıca vizeleri veya Çin'e (Hong Kong ve Makao dahil) girişleri yasaklanacak. ABD Ekim ayında Tayvan için yaklaşık 2 milyar dolar değerinde bir silah satışını onaylamış, geçtiğimiz ay ise 385 milyon dolarlık yeni silah satışına onay vermişti. ÇİN-TAYVAN ARASINDAKİ EGEMENLİK İHTİLAFI Pekin yönetimi Tayvan'ın Çin'in bir parçası olduğunu belirtirken, Tayvan ise "bağımsız bir ülke" olduğunu iddia ediyor. Çin yönetimi "barışçıl yeniden birleşme" adı altında Tayvan'ı Çin'e bağlamak istiyor ve bunun için güç kullanmaktan çekinmeyeceğini ifade ediyor. Pekin ayrıca, diğer ülkelerin Tayvan ile resmi temas kurmasını da "egemenlik ihlali" olarak görüyor.

Çin, Doğu Çin Denizi'nde ihtilaflı bölgeye giren Japon balıkçı teknesini uzaklaştırdı

Çin Sahil Güvenliği Sözcüsü Liu Dıcün, yaptığı açıklamada, Japon teknesine kanunlara uygun uyarılarda bulunulduğunu ve kontrol tedbirlerinin uygulandığını belirtti. Sözcü Liu, Japon gemisinin Çin'in "Diaoyü" olarak adlandırdığı adacıkların çevresine yasa dışı girdiğini, bu yüzden bölgeden uzaklaştırıldığını ifade etti. Diaoyü ve bağlantılı adaların "Çin toprağı" olduğunu savunan Liu, Japon tarafına buradaki "yasa dışı" faaliyetlerine son verme çağrısında bulundu. Liu, Çin'in ulusal egemenliğini, güvenliğini, denizlerdeki haklarını ve çıkarlarını korumak için yetki alanı içinde kanun koruma operasyonlarını sürdüreceğini vurguladı. DOĞU ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI Japonya'nın "Senkaku" , Çin'in "Diaoyü" diye isimlendirdiği adacıkları hem Tokyo hem de Pekin yönetimleri tarihsel egemenlik alanı olarak görüyor. Japonya'nın, Tayvan Adası'na kadar uzanan Ryukyu ada zincirinin parçası olarak gördüğü adacıklar, halen Tokyo'nun fiili kontrolünde bulunuyor. En büyüğü 4,3 kilometrekare genişliğinde, yerleşime imkan vermeyen kayalık kaplı adacıklar üzerindeki anlaşmazlık uzun yıllardır devam ediyor.

Çin sahil güvenlik gemisi, Filipinler gemisine çarptı

Çin ile Filipinler arasında Güney Çin Denizi'nde yaşanan egemenlik ihtilafı devam ediyor. Filipinler Sahil Güvenliği (PCG) tarafından yapılan açıklamada, Filipinler Balıkçılık ve Su Kaynakları Bürosu (BFAR) ile birlikte Filipinli balıkçılara destek amacıyla Scarborough Resifi civarında rutin devriye gerçekleştirildiği belirtildi. Devriye sırasında Filipinler gemilerinin Çin donanma gemisi ve Çin Sahil Güvenliğinin saldırgan eylemlerine maruz kaldığı aktarıldı. Yerel saatle 06.30 civarında Çin sahil güvenlik gemisinin Filipinler Balıkçılık ve Su Kaynakları Bürosu'na ait gemiye tazyikli su sıktığı, daha sonra kasıtlı olarak yandan çarptığı ifade edildi. Kısa süre sonra Çin gemisinin aynı gemiye ikinci kez tazyikli su sıktığı belirtildi. Filipinler gemilerinin ayrıca Çin gemilerinin engelleme ve tehlikeli manevralarına maruz kaldığı kaydedildi. "FİLİPİNLİ GEMİLER TEHLİKE ŞEKİLDE YAKLAŞTI" Çin Sahil Güvenliğinden yapılan açıklamada ise Filipinler gemilerinin "tehlikeli bir şekilde yaklaştığı", Çin mürettebatının eylemlerinin "yasalara uygun" olduğu ifade edildi. Filipinler'in "asılsız ithamlarda bulunmakla" suçlandığı açıklamada, Filipinler'in Çin gemisine kasıtlı olarak çarptığı öne sürüldü. GÜNEY ÇİN DENİZİ'NDEKİ ANLAŞMAZLIK Filipinler, Scarborough Resifi’nin münhasır ekonomik bölgesi içinde yer aldığını iddia ederken, Çin ise resifin kendi egemenliğinde olduğunu öne sürüyor.

Çin'den, Güney Kore'deki sıkıyönetim ilanı için "ülkenin iç işi" açıklaması

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, yaptığı yazılı açıklamada, "Çin, ilgili olayları not etmiştir, Güney Kore'nin iç işlerine dair yorum yapmayacaktır." ifadelerini kullandı. Çin'in Güney Kore'deki vatandaşlarından ilave güvenlik tedbirleri almalarını istediğini aktaran Sözcü Lin, Güney Kore yönetiminin Çin vatandaşlarının ve kurumlarının emniyetini ve güvenliğini sağlamak üzere etkin tedbirler alacağını umduklarını belirtti. Lin, Çin'in, Kore sorununa ilişkin tutumunun değişmediğini vurguladı. Çin'in Seul Büyükelçiliği dün sıkı yönetim ilanı ve sonrasında vatandaşlarına güvenlikleri konusunda dikkatli olmaları uyarısında bulunmuştu. GÜNEY KORE'DE SIKIYÖNETİM İLANI Devlet Başkanı Yoon, dün gece televizyonda yaptığı konuşmada, "muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı" gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş ancak parlamentonun yaptığı oylamayla kararı kaldırması ve ardından bunun bakanlar kurulunda onaylanmasıyla geri adım atmıştı. Yoon, muhalefeti "hükümetin işlevini yerine getirmesini engellemekle" suçlayarak, sıkıyönetimin "Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük düzenini korumayı amaçladığını" savunmuştu. Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması çağrısı yapmış, bu arada "sıkı yönetim birlikleri" olarak görevlendirilen askerler, Ulusal Meclise girmişti. Ulusal Mecliste yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ilişkin verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın ardından "hükümsüz" hale geldiğini açıklamıştı. Yoon, bunun üzerine bakanlar kurulunu toplamış, kabinenin onayının ardından sıkıyönetimi sonlandırdığını duyurmuştu.

NATO Genel Sekreteri Rutte’den, Ukrayna'nın Rusya karşısında güçlendirilmesi çağrısı:

Rutte, Brüksel'deki karargah binasında düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrası basın toplantısında konuştu. Bakanların dün ve bugün Ukrayna'daki savaşın seyri, Ukrayna'ya yardımların artırılması ve Rusya ile Çin'in İttifak ülkeleri hedef alan saldırılarını ele aldıklarını anlatan Rutte, "Hem Rusya hem de Çin, siber saldırılar ve enerji şantajı gibi sabotaj eylemleriyle ülkelerimizi istikrarsızlaştırmaya ve toplumlarımızı bölmeye çalışmaktadır." dedi. Rutte, toplantıda, Rusya ve Çin'in siber faaliyetlerine karşı koymak üzere bir dizi proaktif tedbirler üzerinde mutabık kalındığını aktararak, bu tedbirler arasında "daha fazla istihbarat paylaşımı, daha fazla tatbikat, kritik altyapıların daha iyi korunması, siber savunmanın geliştirilmesi ve Rusya'nın petrol ihraç eden gemilerden oluşan gölge filosuna karşı daha sert önlemler alınması" olduğunu söyledi. Ukrayna'nın kış boyunca desteklenmesinin önemine işaret eden Rutte, "Ukrayna sivil alanları ve kritik altyapıyı hedef alan amansız bir bombardımanla karşı karşıya ve Rusya cephe hattında kazanımlar elde ediyor, ancak bunun bedeli yüksek, bu Ukrayna'nın 2022'den bu yana en zor kışı olabilir." ifadesini kullandı. Rutte, bu doğrultuda NATO'nun 2024 sonuna kadar Ukrayna'ya 40 milyar avroluk yardım taahhüdünü yerine getirmeyi ve Ukraynalı askerlere yönelik eğitimlerin verileceği Almanya'nın Wiesbaden kentinde yeni bir komutanlığın faaliyete geçirmeyi planladıklarını ifade etti. Rusya, Çin, Kuzey Kore ve İran'ın artan ittifakının yarattığı risklere değinen Rutte, Rusya'nın Kuzey Kore'nin füze ve nükleer programlarına verdiği desteğin yalnızca Kore Yarımadası'na değil, ABD ve tüm küresel güvenliği tehdit edebileceği uyarısında bulundu. "BU ÇATIŞMANIN GİDİŞATINI KESİN OLARAK DEĞİŞTİRMEK İÇİN YETERLİ DESTEĞİ SAĞLAMALIYIZ" Rutte, Ukrayna-Rusya arasındaki çatışmanın gidişatının kesin olarak değiştirmesi için Kiev'e yeterli desteğin sağlanması gerektiğini kaydederek, Ukrayna'nın barış müzakerelerinde "yörüngeyi değiştirecek güçlü bir konuma getirilmesi" ihtiyacından söz etti. RUTTE, "YÖRÜNGEYİ DEĞİŞTİRMEK" İFADESİYLE NE KASTETTİĞİNİ ŞU SÖZLERLE AÇIKLADI: "Yörüngeyi değiştirmek, Ukrayna'yı güçlü bir konuma getirmek istediğimiz anlamına gelir. Böylece bir gün Ukrayna hükümeti Ruslarla bu çatışmanın nasıl sona erdirileceği konusunda görüşmelere başlayabilir. Ancak buna karar verecek olan, güçlü bir konumda bulunan Ukrayna hükümeti olmalıdır. Dolayısıyla yörüngeyi değiştirmek, cephenin batıya doğru ilerlediği yerde Ukrayna'nın güçlü bir konumda olduğundan emin olmamız gerektiği anlamına geliyor ki bu müzakerelerde Ukrayna ilerleme kaydedebilsin ve Putin'in Ukrayna'ya yönelik tam teşekküllü saldırıya başladığındaki amacını elde etmesini engelleyebilelim." Öte yandan müzakere masasında kimin yer alacağı veya şartların ne olacağı gibi konularda "spekülasyon yapmak istemediğini" söyleyen Rutte, öncelikli şeyin müzakereler ya da Ukrayna'nın NATO üyeliği değil, "Kiev'e desteğin artırılması ve böylece bu ülkenin pozisyonunu güçlendirmesi olduğunu" kaydetti. "YÜZDE 2 HEDEFİ YETERLİ DEĞİL" İttifak üyelerinin gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 2'sini savunmaya ayırma hedefinin yeterli olmadığını belirten Rutte, bu oranın artırılmasına yönelik tartışmaların sürdüğünü aktardı. Rutte, "Şu kesinlikle açık ki, eğer caydırıcılığı mevcut seviyede tutmak istiyorsanız, yüzde 2 hedefi yeterli değil." dedi. Savunma harcamalarını artırmanın aynı zamanda her ülkenin güvenliğinin yararına politik bir tercih olduğu yorumunu yapan Rutte, "Eğer tartışmaların ardından varılan nokta yüzde 2 hedefine bağlı kalacağımız yönünde olacaksa, ki bunu çok garip bulacağım ve böyle olmasını beklemiyorum, bu politikacıların seçmenlerine nedenini açıklamak zorunda oldukları kasıtlı bir seçim olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Çin ile Filipinler arasında Güney Çin Denizi'nde gerilim

Çin ve Filipinler sahil güvenlik birimlerinin farklı anlatımlarında iki ülke gemilerinin ihtilaflı sığlığın çevresinde karşılıklı engelleyici eylemlerde bulunduğu ve temaslar sırasında çarpıştığı belirtildi. Çin Sahil Güvenliği Sözcüsü Liu Dicün, yaptığı açıklamada, Filipinler'in 3003 bordo numaralı gemisinin Çin tarafının uyarılarına rağmen sert bir dönüş yaparak 3302 bordo numaralı Çin Sahil Güvenlik gemisine yandan çarptığını ileri sürdü. Filipin Sahil Güvenliğinden yapılan açıklamada ise Çin Sahil Güvenliğinin bölgede rutin devriye yapan Filipin gemilerine "tazyikli suyla" müdahale ettiğini ve gemilerin seyir antenlerini hedef aldığını iddia etti. SCARBOROUGH SIĞI Üçgen biçimli, ortasında lagün bulunan bir deniz bendi olan Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi'nin doğusunda Filipinler'in kuzeyindeki Luzon Adası'na 120 deniz mili (222 kilometre) mesafede yer alıyor. Filipinler'in "Panatag", Çinlilerin "Huangyan" adını verdiği sığlık, halen iki ülkenin çatışan egemenlik iddialarını seyrüsefer faaliyetleriyle sergilediği bir bölge olma özelliği taşıyor. Bölgede 2012'de Filipinler Sahil Güvenliğinin kaçak avlandıkları gerekçesiyle 8 Çin balıkçı gemisini alıkoyma girişimi, Çin Sahil Güvenliğinin olaya müdahalesiyle iki ülke arasında gerilime dönüşmüş, sürtüşmelerin ardından Çin resifin kontrolünü ele geçirmişti. GÜNEY ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı sonrasından bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor. Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak iddia ediyor. Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurlarının yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor. Hollanda'nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla verdiği kararda, Çin'in Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.

NATO Dışişleri Bakanları, Rusya ve Çin'den kaynaklanan hibrit tehditleri görüşüyor

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Belçika'nın başkenti Brüksel'de devam eden NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ikinci gün oturumları öncesinde basına yaptığı açıklamada, "Rusya'nın NATO ülkelerine yoğunlaşan düşmanca eylemler kampanyasını tartışacağız. Rusya ve aynı zamanda Çin'in sabotajlar, siber suçlar ve enerjiyi silahlaştırarak NATO uluslarını istikrarsızlaştırmaya çalıştığını görüyoruz." dedi. Rutte, NATO dışişleri bakanlarının bu tehditlere karşı nasıl daha iyi savunma yapılabileceği, istihbarat paylaşımının nasıl daha iyileştirilebileceği ve kritik altyapının korunmasının nasıl güvence altına alınabileceği gibi konulara odaklanacaklarını söyledi. Mark Rutte, toplantının açılışında yaptığı konuşmada da Rusya'nın Kuzey Kore'yi Ukrayna'daki savaşa dahil etmesiyle savaşı genişlettiği değerlendirmesini yaparak aynı zamanda Çin ve İran’dan artan desteğe de dikkati çekti. Gündemlerinin üçüncü ülkelerin dahliyle Ukrayna'daki çatışmanın genişlemesi ve "Rusya'nın NATO ülkelerine yönelik artan düşmanca eylemleri" olacağını kaydeden Rutte, NATO ülkelerine hedef alan hibrit ve siber tehditlerin yol açacağı olası güvenlik sorunlarını masaya yatıracaklarını söyledi. Rutte, Rusya'nın Gürcistan'daki seçimlere müdahale ettiği iddialarının sorulması üzerine, "Gürcistan'ın Avrupa Birliği ve NATO ile entegrasyon yoluna geri dönmesini teşvik ediyoruz. Ancak gerçekten endişeliyiz. Gürcistan'da meydana gelen olayları takip ediyoruz." cevabını verdi. Güney Kore'de, dün, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un sıkıyönetim ilan etmesi ve daha sonra sıkıyönetimin parlamento tarafından oylanıp kaldırılması hakkında "ülkenin iç meselesi olduğu için" yorum yapmayacağını söyleyen Rutte, "Güney Kore'deki olayları adım adım takip ediyoruz ve bunun nasıl gelişeceğini çok merak ediyoruz. Şu anda yorum yapmak istemiyorum çünkü Koreliler şu anda durumu istikrara kavuşturmaya çalışıyorlar." değerlendirmesinde bulundu. Toplantıda, Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil ediyor.

#Çin