New York Haberleri - Son Dakika New York Haber Güncel Gelişmeler

ABD'li belediye başkanı, halkı aşırı sıcak hava dalgası için uyardı

ABD’nin orta batı ve kuzeydoğu bölgelerinin bu hafta mevsim normallerinin üzerinde aşırı sıcak hava dalgasının etkisi altında kalması bekleniyor. Brooklyn’deki Acil Durum Yönetim Merkezi’nde basın toplantısı düzenleyen Adams, bu hafta New York’ta hava sıcaklığının 37 santigrat dereceyi aşmasını beklediklerini belirterek, "Haziran ayı için bu hava son derece sıcak. New Yorklular bu sıcağı hafife almamalı." dedi. Adams, bu süreçte evinde klima bulunmayan vatandaşlar için şehirde "soğutucu merkezler" açacaklarını, özellikle yaşlı ve sağlık durumu hassas kişilerin aşırı sıcaklara karşı önlem almaları gerektiğini söyledi. Ülkede görülen rekor derecedeki aşırı sıcakların iklim değişikliğinin bir göstergesi olduğuna dikkati çeken Adams, bu aşırı hava hava olaylarının artık sık sık görülebileceğini ve bunun orman yangınlarına neden olabileceğini hatırlattı. Basın toplantısında New York’ta her yıl 350’den fazla kişinin aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybettiği kaydedildi. ABD'DE 70 MİLYON KİŞİ İÇİN AŞIRI SICAK UYARISI ABD’nin kuzeydoğu bölgesi dışında orta batı eyaletleri de bu hafta aşırı sıcak hava dalgasına hazırlanıyor. Ulusal Meteoroloji Servisi, X hesabından yaptığı paylaşımda, ülke genelinde 70 milyona yakın kişinin "sıcak hava uyarısı" altında bulunduğuna işaret edildi. Özellikle Minnesota, Illinois, Indiana ve Ohio eyaletlerinde bazı bölgelerde bu hafta sıcaklığın 41 dereceyi bulacağı tahmini yapıldı. Bazı yerler için tahmin edilen tehlikeli sıcaklığın uzun süre kalıcı olacağı, bunun bu bölgelerde onlarca yıldır görülmediği belirtildi. Aşırı sıcaklığın, yüksek basınç sisteminin aynı alan üzerinde uzun süre asılı kalması ve sıcak havayı altında hapsetmesi sonucu ortaya çıkan bir "ısı kubbesi" olgusundan kaynaklandığı ifade ediliyor. ABD’nin orta kesimlerinden kuzeydoğu bölgelerine doğru yayılacak aşırı sıcak hava dalgasının hafta sonuna kadar etkisini sürdürmesi bekleniyor. Yetkililer, bu süre zarfında vatandaşların özellikle gün içinde dışarı çıkmamaları, bol bol su içmeleri tavsiyesine bulunuyor. Sıcakların neden olabileceği orman yangıları konusunda da dikkatli olunması isteniyor. Geçen hafta California'nın güneybatısı, Nevada, Arizona ve New Mexico eyaletleri aşırı sıcaklara maruz kalmış, hafta sonu Arizona'nın Phoenix kentinde sıcaklık 45 santigrat dereceyi bulmuştu. Öte yandan Los Angeles'ta çıkan orman yangınları nedeniyle 1200 kişi tahliye edilmişti. 12 bin dönümden fazla alana yayılan orman yangınlarını söndürme çalışmaları devam ediyor.

Küresel piyasalarda gözler ABD'nin büyüme verilerine çevrildi

ABD'de açıklanan makroekonomik veriler güçlü sinyaller vermeye devam ederken, söz konusu veriler Fed yetkililerinin enflasyonun soğuduğuna dair daha fazla kanıt görmek istedikleri ve faiz indirimi konusunda aceleci davranılmaması gerektiğine yönelik sözle yönlendirmelerini destekledi. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, politika faizini değiştirmeden önce enflasyonun yüzde 2 hedefine gideceği yol konusunda biraz daha sabırlı ve emin olmaları gerekebileceğini belirterek, "ABD'de yüzde 2'lik enflasyona ulaşmanın diğer yerlere göre daha uzun sürmesi beni şaşırtmaz." değerlendirmesinde bulundu. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, "Veriler enflasyonun artmadığını gösteriyor ve ben politika faizindeki daha fazla artışın muhtemelen gereksiz olduğuna inanıyorum." ifadelerini kullandı. Para politikası duruşunun gevşetilmesini rahatlıkla destekleyebilmesi için birkaç ay daha iyi enflasyon verilerinin görülmesi gerektiğini vurgulayan Waller, veriler güven verirse bu yılın sonunda faiz indirimini düşünebileceklerini bildirdi. Fed'in denetimden sorumlu başkan yardımcısı Michael Barr, enflasyonla ilgili hala yapacak işleri olduğunu ifade ederek, daha önce düşünülenden daha uzun süre para politikasını sıkı tutmak gerekeceğini belirtti. Öte yandan, Fed'in politika faizini yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tuttuğu, 30 Nisan-1 Mayıs'ta düzenlenen toplantısına ilişkin yayımladığı tutanaklar, son verilerin dezenflasyon sürecinin beklenenden daha uzun sürebileceğini gösterdiğini ve bazı banka yetkililerin gerekmesi halinde faiz oranlarını artırmaya açık olduğunu ortaya koydu. Tutanaklarda, "Bazı yetkililer, enflasyona yönelik risklerin gerektirmesi halinde politikayı daha da sıkılaştırma isteğinden bahsetti." ifadesi kullanıldı. Böylece para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in eylülde ilk faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 65'ten, yüzde 50'ye geriledi. Bankanın faiz indirimine başlama ihtimali kasımda yüzde 63 ve aralıkta yüzde 80 ihtimalle fiyatlanıyor. Orta Doğu'da yaşanan gelişmeler yakından takip edilirken, İran devlet televizyonu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın helikopter kazasında hayatını kaybettiğini duyurdu. Bu gelişmelerle birlikte, ABD'nin 10 yıllık hazine tahvil faizi geçen hafta yaklaşık 5 baz puan artışla yüzde 4,47'ye çıktı. Dolar endeksi de yüzde 0,2 artışla 104,7 seviyesine çıktı. Altının ons fiyatı, Fed'in politika faizini beklenenden daha uzun bir süre yüksek seviyelerde tutabileceğine yönelik öngörülerin güçlenmesiyle haftayı yüzde 3,33 azalışla 2.334,17 dolardan tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı ise dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD'deki petrol talebine ilişkin endişelerle geçen hafta yüzde 2,2 azalışla 81,9 dolara geriledi. ABD'de seçim dönemi yaklaşırken, ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, yaz sezonunda fiyatları düşürmek amacıyla kuzeydoğudaki rezervlerden 1 milyon varil benzini satışa sunacağı bildirildi. Bakırın libresi ise Çin fabrikaların rekor fiyatlar ödemekten kaçınması sonrasında talebin azalması ve Fed yetkililerinin açıklamalarıyla haftayı yüzde 7,3 düşüşle 4,75 dolardan tamamladı Ethereum borsa yatırım fonu (ETF) başvurularının onaylanacağına ilişkin haber akışının ardından, 71 bin doların üzerini test eden Bitcoin, geçen hafta yüzde 2,5'in üzerinde değer kazanarak 68 bin 500 doların üzerinde dengelendi. NEW YORK BORSASI KARIŞIK SEYRETTİ New York borsasında geçen hafta ABD'de açıklanan verilerin ekonomik aktivitedeki canlılığa işaret etmesinin ardından Fed'in ilk faiz indirimine ilişkin beklentilerin yılın son çeyreğine ötelenmesiyle risk algısı arttı. Ülkede açıklanan verilere göre, öncü imalat sanayi, hizmet sektörü ve bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) beklentileri aşarak, ülkede ekonomik faaliyetin hızlandığına işaret etti. ABD'de imalat sanayi PMI mayısta aylık 0,9 puan artarak 50,9'a, hizmet sektörü PMI 3,5 puan yükselerek PMI 54,8'e ve bileşik PMI 3,1 puan artarak 54,4 ile öngörülerin üzerine çıktı. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 18 Mayıs ile biten haftada 215 binle beklentilerin altında kalırken, yeni konut satışları da nisanda aylık bazda yüzde 4,7 azalışla 634 bine düşerek piyasa tahminlerinin altında gerçekleşti. Ülkede, dayanıklı mal siparişlerinin tutarı nisanda aylık bazda azalış beklentilerinin aksine yüzde 0,7 arttı. ABD'de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, mayısta yukarı yönlü revize edilerek 69,1 oldu. Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi, mayısta yüzde 3,2'den 3,3'e yükselirken, uzun vadeli enflasyon beklentisi yüzde 3'te kaldı. Kısa vadeli enflasyon beklentisine ilişkin öncü veri yüzde 3,5 ve uzun vadeli enflasyon beklentisi yüzde 3,1 olarak açıklanmıştı. Ayrıca Fed'in "ABD Hanehalkı Ekonomik Refahı" raporu, yüksek fiyatların çoğu hane için sorun olmayı sürdürmesi ve iş gücü piyasasının güçlü kalmaya devam etmesi nedeniyle geçen yıl mali refahın 2022'ye göre neredeyse hiç değişmediğini ortaya koydu. Analistler, ekonomik canlılığa ilişkin olumlu veri akışının Fed'in politika faizini daha uzun süre yüksek tutma ihtimalini artırdığını ifade ederek, işsizlik maaşı başvurularındaki düşüşün de ABD'de istihdam büyümesinin yavaşlasa da iş gücü piyasasının güçlü kalmaya devam ettiğini gösterdiğini dile getirdi. ABD'de 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı yüzde 7,01'e inerek, üst üste üçüncü haftada düşüş kaydetti. ABD'de ikinci el konut satışları da nisanda yüzde 1,9 azalışla beklentilerin altında gerçekleşti. Öte yandan Nvidia'nın, 28 Nisan'da sona eren 3 aylık dönemde elde ettiği gelir yıllık yüzde 262 artışla 26 milyar dolara çıkarak rekor tazeledi. Gelirini bir önceki çeyreğe göre de yüzde 18 artıran şirket, geçen senenin aynı çeyreğinde 7,2 milyar dolar gelir elde etmişti. Bu gelişmelerle Nvidia'nın hisseleri geçen hafta yüzde 15'in üzerinde değer kazandı. Microsoft, Qualcomm'un yapay zeka çiplerine sahip yeni "Surface" bilgisayarlarını tanıttı. Microsoft'un hisseleri yüzde 2,4 kazançla haftayı tamamlarken, Qualcomm'un hisseleri yüzde 8,4 yükseldi. JPMorgan Chase'in hisseleri ise şirketin üst yöneticisi (CEO) Jamie Dimon'un emekliliğinin belirtilenden daha erken olabileceğinin sinyalini vermesiyle yüzde 2 düştü. Bu gelişmelerle, Nasdaq endeksi yüzde 1,41 artarken, S&P 500 endeksi yüzde 0,02 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,33 azalış kaydetti. Nasdaq endeksi, 16.920,79 puanla tüm zamanların en yüksek kapanışını gerçekleştirdi. Gelecek hafta salı tüketici güven endeksi, Dallas Fed imalat aktivite endeksi, çarşamba Richmond Fed sanayi endeksi, perşembe büyüme, toptan stoklar, bekleyen konut satışları, cuma kişisel gelir ve harcamalar takip edilecek. AVRUPA BORSALARI NEGATİF SEYRETTİ Avrupa borsalarında, geçen hafta negatif bir seyir öne çıktı. ECB'nin haziranda ilk faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılmasına karşın ECB yetkililerinde temkinli açıklamalar geldi. Berlin'de düzenlenen DZ Bank Sermaye Piyasaları Konferansı'nda konuşan Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel, Avro Bölgesi'nde enflasyonun hala inatçı olabileceğini belirterek, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) haziran ayında faizlerde olası ilk indirimden sonra ne olacağı konusunda taahhütte bulunamayacağını söyledi. Verilerin ECB'nin haziran ayında yapılacak toplantısına kadar yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşılması noktasında güveni artırması halinde bankanın haziranda bir faiz indiriminden yana olacağını belirten Nagel, "Ancak böyle bir hamle mutlaka bir dizi faiz indirimi gerektirmeyecektir." dedi. Öte yandan, İngiltere'de açıklanan makroekonomik verilere göre, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) nisanda aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 2,3 artarak öngörüleri aştı. Para piyasasındaki fiyatlamalarda enflasyon verileri sonrası, İngiltere Merkez Bankasının (BoE) eylülde faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 76'ya gerilerken, yıl genelinde 2 kez faiz indirimine gideceğine ilişkin öngörüler de zayıfladı. İngiltere'de perakende satışlar aylık bazda yüzde 2,3 ve yıllık yüzde 3 azalışla öngörülerin oldukça altında gerçekleşti. Almanya'da 1. çeyrek Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) çeyreklik bazda yüzde 0,2 artarken, yıllık bazda yüzde 0,2 geriledi. Öte yandan, avro/dolar paritesi, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,2 altında 1,0850 seviyesinden tamamladı. Bu gelişmelerle, , haftayı İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,22, Almanya'da DAX endeksi yüzde 0,06, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,89, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 2,56 değer kaybıyla tamamladı. Gelecek hafta pazartesi Almanya'da Ifo iş dünyası güven endeksi, çarşamba Almanya'da enflasyon, perşembe Avro Bölgesi'nde tüketici güven endeksi, cuma Avro Bölgesi'nde büyüme verileri takip edilecek. ASYA BORSALARI SATIŞ AĞIRLIKLI SEYRETTİ Asya pay piyasalarında, satış ağırlıklı bir seyir hakim olurken, Fed'in gelecek dönem politikalarına yönelik belirsizliklerin söz konusu fiyatlamalarda etkili olduğu görülüyor. Japonya'da açıklanan verilere göre, ülkede yıllık enflasyon yüzde 2,5'le beklentilerin üzerinde gerçekleşse de, enflasyonun yavaşlaması Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) politika alanını daralttı. ABD ile Japonya arasındaki faiz farkı Japon yeni üzerindeki satış baskısının güçlü kalmasına neden olurken, Japonya'da enflasyonun istenilen seviyeye çıkmaması BoJ'u faiz artırımı konusunda sınırlıyor. Bu gelişmelerle, dolar/yen paritesi geçen hafta 157 seviyesinin üzerini test etti. Çinli elektrikli araba üretici Li Auto'nun zayıf finansal sonuçları da Asya piyasalarındaki negatif seyirde etkili oldu. Şirket, bir önceki yıla göre yüzde 52,9'luk bir artışla yaklaşık 80 bin 400 araç teslim ettiğini bildirmesine rağmen yüzde 36,7'lik bir net gelir düşüşü ve 584,9 milyon yuan faaliyet zararı açıkladı. Li Auto'nun Nasdaq'da işlem gören hisseleri de haftayı yaklaşık yüzde 18,4 değer kaybıyla tamamladı. Japonya'nın en büyük üç finans şirketi olarak bilinen Mitsubishi UFJ, Sumitomo Mitsui FG ve Mizuho Financial'ın 2023 mali yılı toplam net karının ilk kez 3 trilyon yeni aşarak şimdiye kadarki en yüksek yıllık seviyesine ulaştığı bildirildi. Japonya'da öncü imalat sanayi PMI 50,5 ile öngörüleri aşarak, Haziran 2023'ten bu yana ilk kez 50 seviyesinin üzerine çıkarken, hizmet PMI 53,6'ya geriledi. Ülkede, dış ticaret açığı 462,5 milyar yen ile beklentilerin altında kalmasının yanı sıra yıllık ihracat ve ithalatın yüzde 8,3 artışla öngörüleri karşılayamaması ülke borsalarının negatif seyretmesine neden oldu. Çin Merkez Bankası (PBoC) bir ve beş yıllık gösterge kredi faiz oranlarını (LPR) beklentiler doğrultusunda sırasıyla yüzde 3,45 ve yüzde 3,95'te sabit tuttu. Güney Kore Merkez Bankası politika faizini değiştirmeyerek, yüzde 3,50 seviyesinde sabit tutarken, kararın ardından açıklamalarda bulunan bankanın başkanı Rhee Chang Yong, faiz artırım ihtimalinin sınırlı olduğunu söyledi. Öte yandan, Yeni Zelanda Merkez Bankası, politika faizinin beklenenden daha yüksek seviyelerde kısıtlayıcı kalması gerekebileceğinin sinyalini vererek, üst üste yedinci toplantısında da politika faizini yüzde 5,50'de sabit tuttu. Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,36, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,35 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 4,83, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,07 değer kaybetti. Gelecek hafta pazartesi Çin'de sanayi karları, çarşamba Japonya'da tüketici güven endeksi, cuma Japonya'da Tokyo TÜFE, sanayi üretimi, perakende satışlar, Çin'de PMI açıklanacak. BORSADAN HAFTALIK KAPANIŞ REKORU Yurt içinde ise Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi haftayı 0,31 artışla 10.676,65 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi. Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,1 üstünde 32,2274'ten tamamladı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonu düşürmeye kararlı olduklarını belirterek, "Gelecek sene enflasyonu yüzde 14'e, bir sonraki sene de tek haneye düşürmek için maliye, para ve gelirler politikasında geri adım atmayacağız." dedi. Şimşek ayrıca "Programımızın ana hedefi dezenflasyondur. Açık veya örtülü bir kur hedefimiz bulunmamaktadır" ifadesini kullandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini yüzde 50'de sabit bırakırken, bankadan yapılan duyuruda "Nisan ayında aylık enflasyonun ana eğilimi sınırlı bir zayıflama kaydetmiştir. Yakın döneme ilişkin göstergeler, yurt içi talepte ilk çeyreğe kıyasla yavaşlamaya işaret etmiştir." ifadeleri kullanıldı. TCMB'nin faiz kararının ardından açıkladığı duyuruda ise makro finansal istikrarın korunması, parasal aktarım mekanizmasının desteklenmesi ve likidite fazlasının sterilizasyonu amacıyla TL mevduat ve KKM hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarının artırıldığı belirtildi. TCMB Başkanı Fatih Karahan, "Son verilerimize göre Türk lirası bazlı mevduatın payı Ağustos 2023'teki en düşük seviyesi olan yüzde 31'den yüzde 45'e yükseldi." dedi Yapı ve Kredi Bankası'nın uluslararası bir müşteriye satılabileceğine ilişkin haber akışı BIST 100 endeksindeki yükselişte etkili olurken, bankanın hisse fiyatı geçen hafta yüzde 4,13 arttı. Koç Holding hisseleri de yüzde 1,39 yükselirken, şirketin piyasa değeri haftayı 19,5 milyar doların üzerinde tamamladı. Öte yandan Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), düşüş eğilimini sürdürerek 263,1 baz puan ile Şubat 2020'den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Gelecek hafta pazartesi reel kesim güven endeksi ve imalat sanayi kapasite kullanım oranı, çarşamba ekonomik güven endeksi ve dış ticaret dengesi, cuma büyüme verileri takip edilecek. Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.600 ve 10.500 seviyelerinin destek, 10.800 ve 11.000 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.

ABD'de üniversite öğrencilerinin Filistin'e destek gösterileri sürüyor

ABD'nin New York kentindeki Columbia Üniversitesi yönetimi ile öğrenciler arasında Gazze protestosu gerginliği devam ederken, İsrail’in saldırılarına karşı öğrenci protestoları, diğer üniversitelerde de yayıldı. İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını protesto etmek için kamp kuran Michigan State Üniversitesi öğrencilerinin eylemleri kampüste devam ediyor.

Küresel piyasalar ABD'nin istihdam verilerine odaklandı

Dünya genelinde enflasyonla mücadele kapsamında önemli merkez bankalarının attığı "şahin" politika adımlarının sonuna gelindiğine kesin gözüyle bakılırken, faiz indirimlerine ne zaman başlanacağına yönelik belirsizlik devam ediyor. Bu durum da küresel piyasalardaki risk iştahını törpülüyor. Fed'in bu yıl başlaması beklenen faiz indirimlerinin zamanı ve hızına ilişkin belirsizliklerle birlikte Fed yetkililerinin sözle yönlendirmelerindeki temkinli ton, pay piyasalarında satış baskısının güç kazanmasına yardımcı oldu. Analistler, ABD'de ekonomik aktivitenin güçlü kalmaya devam etmesinin Fed'in politika alanını kısıtladığını, bunun Fed yetkililerinin sözle yönlendirmelerine de yansıdığını ifade etti. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, bu yıl sadece bir faiz indirimi beklediğini belirterek, hala Kovid-19 salgını ekonomisinde olunduğunu, ekonomi ve enflasyonun kademeli yavaşlamasını beklediğini bildirdi. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de bu yıl 3 faiz indiriminin düşüncesine uygun olduğunu ifade etti. Hikayenin temelden değişmiş gibi görünmediğini belirten Goolsbee, ancak enflasyon konusunda kaydedilen ilerlemenin, düşüşte olduğunun görülmesi gerektiğini dile getirdi. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook, Fed'in ekonominin bazı kesimlerinde enflasyonun yavaşlaması için daha fazla zaman tanımak amacıyla faiz oranlarını düşürürken temkinli bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini ifade etti. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, faiz oranlarını düşürmek için aceleye gerek olmadığını ve faiz indiriminden önce "en az birkaç ay daha iyi enflasyon verileri" görmek istediğini söyledi. Fed yetkililerinin temkinli sözle yönlendirmelerinin ardından para piyasalarında, Bankanın ilk faiz indirimine haziranda gitme ihtimali yüzde 75 seviyelerinden yüzde 64'e geriledi. Bu gelişmelerle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, haftayı bir önceki haftanın hemen üstünde yüzde 4,2050'den tamamladı. Jeopolitik risklerin yanı sıra OPEC+ grubunun üretim kesintilerine devam edebileceğine yönelik beklentilerin petrol fiyatlarını yukarı yönlü desteklemeyi sürdürmesiyle Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,1 artışla 86,8 dolara yükseldi. Altının ons fiyatı da yüzde 3,1 artışla 2 bin 233 dolara çıkarak haftayı rekorla tamamladı. Cuma günü Paskalya tatili dolayısıyla ABD, Avrupa ve Hong Kong'da piyasalar işleme kapalıydı. NEW YORK BORSASINDA KARIŞIK SEYİR İZLENDİ New York borsasında, açıklanan makroekonomik veriler sonrasında Fed'in faiz indirimi zamanlamasına ilişkin belirsizliklerin sürmesiyle karışık bir seyir izlendi. ABD ekonomisi, 2023'ün 4. çeyreğinde yüzde 3,4 ile beklentilerin üzerinde büyüme kaydetti. Bu dönemde büyüme verisinde yukarı yönlü revizyona gidilirken, piyasa beklentisi ekonominin son çeyrekte yüzde 3,2 büyüyeceği yönündeydi. Öte yandan, Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi de martta yukarı yönlü revize edilerek 79,4 oldu. ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, geçen hafta 210 bine gerileyerek beklentilerin altında gerçekleşti. Ülkede yeni konut satışları, şubatta aylık bazda yüzde 0,3 azalışla 662 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. ABD'de geçen ay satışa çıkan yeni konutların medyan satış fiyatı yıllık bazda yaklaşık yüzde 7,6 düşüşle 400 bin 500 dolara inerek 2,5 yılın en düşük seviyesini kaydetti. Ülkede dayanıklı mal siparişleri, şubatta aylık bazda yüzde 1,4 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış gösterdi. Conference Board (CB) Tüketici Güven Endeksi ise martta aylık 0,1 puan azalışla 104,7'ye indi. ABD'de kişisel tüketim harcamaları, şubatta yüzde 0,8 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de aynı dönemde beklentilere paralel olarak aylık bazda yüzde 0,3 ve yıllık bazda yüzde 2,8 arttı. Diğer yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global, ABD ekonomisine ilişkin raporunda, iş gücü piyasasının sağlam kalması nedeniyle ABD'de ekonomik büyümenin 2024'te yüzde 2,5 olmasının beklendiğini bildirdi. Fed, geçen yıla ilişkin yıllık denetlenmiş bilançosunu yayınladı. Buna göre Banka, 114,3 milyar dolarla bu zamana kadarki en büyük faaliyet zararını kaydetti. Mevduat kurumlarının rezerv bakiyelerine yönelik faiz gideri geçen yıl 176,8 milyar dolara çıkarken, repo operasyonlarına ilişkin faiz gideri 104,3 milyar dolar oldu. Ayrıca, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's, ABD'nin uzun vadeli kredi notunu "AA+" ve kısa vadeli kredi notunu "A-1+" olarak teyit ederken, kredi notu görünümünü "durağan" olarak korudu. Söz konusu gelişmelerle New York borsasında Nasdaq endeksi yüzde 0,30 değer kaybederken, Dow Jones endeksi yüzde 0,84, S&P 500 endeksi yüzde 0,33 değer kazandı. Ayrıca, yılın ilk çeyreğini tamamlayan ABD pay piyasalarında, S&P 500 endeksi ilk 3 ayda yüzde 10,2 artışla 2019'dan bu yana en iyi ilk çeyrek kazancını kaydetti. Söz konusu dönemde Dow Jones endeksi yüzde 5,6 artışla 2021'den bu yana en güçlü ilk çeyrek performansını elde ederken, Nasdaq endeksi de yüzde 9,1 arttı. Gelecek hafta pazartesi günü imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI, inşaat harcamaları, salı fabrika siparişleri, dayanıklı mal siparişleri, çarşamba ADP istihdam raporu, hizmet sektörü PMI, ISM hizmet sektörü PMI, perşembe dış ticaret dengesi, haftalık işsizlik başvuruları, cuma günü ise tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri takip edilecek. AVRUPA BORSALARINDA POZİTİF SEYRETTİ Avrupa borsalarında pozitif bir seyir izlenirken, bölgedeki merkez bankası yetkililerinin sözle yönlendirmeleri ve makroekonomik veri gündemi yatırımcıların odağında olmayı sürdürdü. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Baş Ekonomisti Philip Lane, ECB Yönetim Konseyi'nin olası faiz indirimine ilişkin genişleyen bir uzlaşması olduğunu, ücret artışlarının yavaşladığına ilişkin güveninin arttığını ifade etti. ECB İcra Kurulu Üyesi Piero Cipollone, faiz oranlarını düşürmek için çok uzun süre beklemenin zaten zayıf olan ekonomik büyüme bağlamında risk oluşturabileceğini dile getirdi. ECB Yönetim Konseyi Üyesi Francois Villeroy de Galhau, ECB'nin muhtemelen bu baharda "ölçülü" faiz indirimine başlayacağını ve bunun Fed'in zaman diliminden bağımsız olarak gerçekleşeceğini söyledi. Francois Villeroy de Galhau, söz konusu indirimin nisan ya da haziranda gerçekleşmesinin "varoluşsal bir önem" taşımadığını belirtti. Analistler, ECB ve İngiltere Merkez Bankasının (BoE) faiz indirimlerine ne zaman başlayacaklarının belirsiz olduğunu ancak para piyasalarındaki fiyatlamalarda iki bankanın da haziran toplantısında ilk faiz indirimine gitme ihtimalinin öne çıktığını bildirdi. Öte yandan, Avrupa Birliği (AB), Apple, Alphabet ve Meta'nın Dijital Piyasalar Yasası kapsamındaki kurallara uyup uymadıklarını belirlemek üzere soruşturma başlattığını açıkladı. Bu gelişmelerle, geçen hafta Almanya'da DAX endeksi yüzde 1,57, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 1,13, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,66, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,27 değer kazandı. Bu yılın ilk çeyrek performanslarına bakıldığında, Almanya'da DAX 40 endeksinin yüzde 10,4 artış gösterdiği dikkati çekti. Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 8,8 değer kazandı. İngiltere'de FTSE 100 endeksi de ilk çeyreği yüzde 2,8 yükselişle tamamladı. Gelecek hafta salı günü Avro Bölgesi'nde ve Almanya'da imalat sanayi PMI, Almanya'da enflasyon, çarşamba Avro Bölgesi'nde enflasyon ve işsizlik, perşembe Avro Bölgesi'nde ve Almanya'da hizmet sektörü PMI, Avro Bölgesinde Üretici Fiyat Endeksi, cuma günü Avro Bölgesi'nde perakende satış verileri açıklanacak. ASYA PİYASALARI SATIŞ AĞIRLIKLI SEYRETTİ Asya piyasalarında ise bu hafta satış ağırlıklı bir seyir izlendi. Küresel pay piyasalarında düşen risk iştahı Asya pay piyasalarında da etkili oldu. Japonya Merkez Bankası (BoJ) Yönetim Kurulu üyesi Naoki Tamura'nın bir süre daha destekleyici finansal koşulların sürdürüleceğini ve politika değişikliklerinde "yavaş ve istikrarlı" ilerleneceğini söylemesinin ardından dolar/yen paritesi 151,97 ile yaklaşık son 34 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Söz konusu gelişmelerin ardından BoJ Başkanı Kazuo Ueda'nın, "Gelecekteki para politikası kararları, ekonomiye ve o anki fiyat gelişmelerine bağlı olacak." demesi ve Japonya Maliye Bakanı Shunichi Suzuki'nin "Piyasa hareketlerini dikkate alarak kur istikrarı için elimizden gelen önlemleri alacağız." açıklamasını yapmasıyla dolar/yen paritesi sınırlı da olsa gerileyerek 151,3 seviyesine indi. BoJ'un son toplantı tutanaklarında da yetkililerin gelecekteki faiz artışlarında temkinli davranmayı düşündükleri görüldü. Japonya meclisi, 2024 mali yılı için 112,5 trilyon yenlik (744 milyar dolar) bütçeyi yasalaştırırken Maliye Bakanı Shunichi Suzuki, bütçenin "ertelenemeyecek acil zorlukların üstesinden gelmeyi" hedeflediğini bildirdi. Öte yandan, Japonya'da Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), yıllık bazda yüzde 2,6 ve çekirdek TÜFE yüzde 2,4 artış kaydetti. Ülkede öncü verilere göre, sanayi üretimi şubatta aylık yüzde 0,1 azalışla beklentilerin altında kalırken işsizlik oranı yüzde 2,6'ya çıktı. Çin'de açıklanan veriler ise ülkede ocak ve şubatta toplam sanayi karının yıllık bazda yüzde 10,2 arttığını gösterdi, endüstriyel karlar ise 2023'te yüzde 2,3 geriledi. Ayrıca, Çin, ABD'nin 2022'de çıkardığı Enflasyonu Düşürme Yasası'nda yer alan iklim değişikliğiyle mücadele için yerli elektrikli araç üreticilerine yönelik sübvansiyonların rekabet kurallarına aykırı olduğu gerekçesiyle Dünya Ticaret Örgütüne başvuruda bulundu. Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, hafta başında gerçekleştirilen Çin Kalkınma Forumu için başkent Pekin'de bulunan ABD iş, strateji ve akademi çevrelerinin temsilcilerinden oluşan heyetle bir araya geldi. Şi'nin, ABD ve Çin'in, birbirinin kalkınma hakkına saygı göstererek, iki ülkenin ve dünyanın faydasına olacak bir işbirliği için birlikte çalışması gerektiği mesajını verdiğini bildirildi. Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,23, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,05, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,27 gerilerken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,25 yükseldi. Gelecek hafta Çin'de imalat sanayi PMI, çarşamba günü hizmet sektörü PMI takip edilecek. YURT İÇİNDE GÖZLER, ENFLASYONA ÇEVRİLDİ Yurt içinde ise Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,34 artışla 9.142,40 puandan kapattı. Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 1,13 üstünde 32,1814'ten tamamladı. S&P Global, gelişmekte olan ülkeler için 2024 yılı toplam büyüme tahminini yüzde 4,1'den yüzde 4,2'ye, Türkiye için de yüzde 2,4'ten yüzde 3'e yükseltti. Gelecek hafta pazartesi günü imalat sanayi PMI, çarşamba enflasyon, perşembe reel efektif döviz kuru, cuma günü hazine nakit dengesi verileri takip edilecek. Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.350 seviyelerinin direnç, 9.000 ve 8.900 puanın ise destek konumunda olduğunu kaydetti.

KADEM'den Filistinli kadınları anma etkinliği

Birleşmiş Milletler (BM) Kadının Statüsü Komisyonunun 68'inci Oturumu için New York’ta bulunan KADEM heyeti, Times Meydanı'nda İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında hayatını kaybeden Filistinli kadınları andı. Türk Amerikan toplumu üyelerinin yanı sıra barış yanlısı Yahudilerle ABD'li vatandaşların da katıldığı etkinlikte hitap eden KADEM Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Saliha Okur Gümrükçüoğlu, Filistinli kadınların nesiller boyu İsrail’in sistematik şiddet ve soykırımına maruz kaldığını belirtti. Gümrükçüoğlu, "Filistinli kadınları asla unutmayacağız ve yaşadıkları adaletsizliğe karşı sessiz kalmayacağız. Dünyadaki kadınlar arasında kırılmaz bir bağ olduğunu göstereceğiz." diye konuştu. Bütün dünyanın canlı olarak Gazze'de İsrail'in soykırımına şahitlik yaptığını vurgulayan Gümrükçüoğlu, "Tarihi bir yol ayrımında bulunuyoruz, ya İsrail soykırımının karşısına dikileceğiz ya da bu soykırımın suç ortağı olacağız. Biz tarihin doğru tarafında bulunup Filistinlileri desteklemeyi seçiyoruz." dedi. Konuşmanın ardından "Özgür Filistin" sloganları altında, Gazze’de hayatını kaybeden kadınları temsil eden sütunlara bağlı Filistin bayrağının renklerinden oluşan fularlar çözüldü. Fularların çözülmesiyle, sütunlara işlenen Filistinli kadınların geleneksel el işlemeleriyle yapılmış nakışların ortaya çıkması da dikkati çekti. "BU HAYKIRIŞI HERKESİN DUYMASI İÇİN BURADAYDIK” Gümrükçüoğlu, etkinliğe katılımdan memnun olduklarını belirterek, "İnsanlar çok duyarlı bunu görüyoruz, dünyanın her yerinde insanlar ayakta, bu haykırışı herkesin duyması için buradaydık." ifadelerini kullandı. Gümrükçüoğlu, "Burada hepimiz titriyoruz, sesimiz de titriyor, çünkü 9 bin kadın öldürüldü. Türkiye'de de birçok eylem yaptık ama Times Meydanı'ndan bu sesi vermek bizim için çok anlamlı." şeklinde konuştu. KADEM’in İletişimden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Semanur Sönmez Yaman da etkinlik için, Filistinli kadınları unutmayacaklarını, Filistin özgür kalana kadar dayanışmayı sürdüreceklerini tüm dünyaya ilan etmek için Times Meydanı'nı seçtiklerini belirtti. Yaman, etkinliğin beklediklerinden daha fazla ilgi gördüğünü ifade ederek, "Sanıyorum en azından 3-5 bin kişi bizim burada ne yaptığımızı gördü, birinin bile kalbine dokunabildiysek, bir tanesine bile bir farkındalık kapısı aralayabildiysek ne mutlu bize." dedi. Etkinliğe katılan ve ismini sadece Beth olarak veren ABD vatandaşı da, Gazze’de soykırımsal bir baskı yaşandığını ve bunun bu tür etkinliklerle herkesin dikkatine getirilmesini desteklediğini belirtti. Beth, "Bütün kadınların aynı haklara sahip olmasını, öldürülme ve baskı görme korkusu olmadan hayatını istedikleri gibi yaşamalarını, olmak istedikleri gibi olmasını istiyorum." diye konuştu.

Bakan Göktaş, New York2taki Türk vatandaşlarla bir araya geldi

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, BM Kadının Statüsü Komisyonu Toplantıları için geldiği New York'taki Türkevi'nde, Türk vatandaşları ile buluştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın selamlarını ileterek sözlerine başlayan Göktaş, "Bugün burada Anadolu’nun sıcaklığı, sevgisi ve muhabbeti var ama aynı zamanda gurbet de var" diye konuştu. Kendisinin gurbetin ne anlama geldiğini çok iyi bilen kişiler arasında yer aldığını dile getiren Göktaş, "Büyükelçiliklerimizin kapısı vatandaşlarımıza sonuna kadar açık, taleplerini net bir şekilde ifade edebiliyor, büyükelçilerimize, başkonsolosluğumuza her aradığında ulaşabiliyor. Sizler zaman zaman yurt dışında gurbette olduğunuzu hissedebilirsiniz ama her zaman sizinle olan bir devletiniz ve arkanızda duran bir ülkeniz var" ifadelerini kullandı. 'BAZI AVRUPA ÜLKELERİ İLE ABD’DE DE AİLE ATAŞELİKLERİNİ AÇMAYI PLANLIYORUZ' Yurt dışındaki vatandaşların hassasiyetlerini yakından takip ettiklerini belirten Göktaş, şöyle konuştu: "Ülkesinden uzakta vatandaşlarımızın aile bağları kırgınlaşabiliyor veya yaşadıkları ülkelerde çocuklarını yetiştirmede yetkililerle sorunlar yaşayabiliyorlar. Bizler de 2015’te aile ataşeliklerini kurduk, hizmet vermeye başladık. Önümüzdeki dönemde bazı Avrupa ülkeleri ile ABD’de de bunu açmayı planlıyoruz. Aile ataşeliklerimiz vesilesiyle hem ülkemizdeki aile politikaları hem de sosyal devlet olmanın getirdiği bütün hassasiyetleri vatandaşlarımızla paylaşıyoruz. Ailenin güçlü olması, evlatlarımızın temeli sağlam bir zeminde büyümesi ve geleceğe daha güçlü bir şekilde hazırlanması demektir. Bunun için yürüttüğümüz faaliyetlerin başında Aile Eğitim Programı gelmektedir. Bu programları 2012’den beri Türkiye de uyguluyoruz. Bu programın farklı bir modelini yurt dışındaki vatandaşlarımıza sunmak için çalışmalarımızı başlattık.” "DAİMA YANINIZDAYIZ" Türkiye'ye yönelik yurt dışındaki tehditlere karşı o ülkelerdeki vatandaşların duruşlarının önemine vurgu yapan Göktaş, şunları kaydetti: "Burada yaşayan vatandaşlarımızın kardeşlik bağıyla birbirlerine kenetlenmesi ülkemizi daha da güçlü kılacaktır. Birliğimiz, Türkiye’ye kast eden her türlü örgüt ve yapılanmaya karşı özgürlüğümüzün ve bağımsızlığımızın savunucusu olacaktır. Beraberliğimiz, ülkemizin bu yapılanmalara karşı haklı davasında milletimizin sesi olacaktır. Bu anlamda yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza hizmet veren, destek olan tüm kuruluşlarımıza ve okullarımıza şükranlarımı sunuyorum. Yurt dışında yaşayan siz kıymetli vatandaşlarımızın her alanda ortaya koyacağı başarı Türkiye’yi daha güçlü kılıyor. Daha adil bir dünyanın mümkün olduğuna olan inancımız artıyor. Biz de devlet olarak her daim sizin yanınızda olmaya, her türlü desteği vermeye hazırız. Evlatlarımızın geleceği, ülkemizin geleceği, milletimizin geleceği için her türlü fedakarlığa hazırız." DİĞER KONUŞMACILAR Türkiye’nin New York Başkonsolosu Reyhan Özgür ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş’ı ve beraberindeki heyeti Türkevi’nde ağırlamaktan memnuniyet duyduklarını belirtti. Bakan Göktaş’ın ABD’deki temaslarının önemine işaret eden Özgür, ABD’deki Türk diplomatik misyonları eliyle yürütülen ve kadınların gelişimine katkı sağlayabilecek çalışma ve projelere yönelik de bilgi verdi. Özgür, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının ve diğer ilgili kurumların bu noktadaki katkıları dolayısıyla yetkililere teşekkür etti. Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Sedat Önal da Bakan Göktaş ile beraberindeki heyetin BM’de katıldıkları toplantıların çok önemli olduğunu anlattı. Önal, Bakan Göktaş ile beraberindeki heyeti misafir etmekten memnuniyet duyduklarını ve Göktaş’ın BM’de Türkiye’nin kadın hakları ve kadınların toplumsal rolü ile ilgili görüş ve tezlerini dile getirecek olmasının çok önemli olduğunu belirtti. Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği görevine yakın zamanda resmen başlaması beklenen Önal, Türkevi’nin ABD’deki tüm Türkler için de değerli bir buluşma mekanı olduğunu ve adının ifade ettiği gibi gerçek anlamda bir “Türk evi” olduğunu vurguladı. Önal, Türkevi’nde bu hafta kadınlara yönelik faaliyetlere devam edileceğini de sözlerine ekledi. Toplantıya ABD’deki Türk vatandaşlarının yanı sıra TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK) Başkanı ve AK Parti Sakarya Milletvekili Çiğdem Erdoğan ile KEFEK Başkanvekili ve AK Parti Antalya Milletvekili Tuba Vural Çokal da katıldı. Bakan Göktaş, toplantı sonrası New York'ta, First Robotics Competitions'a (FRC) katılarak Türkiye’yi başarıyla temsil eden İstanbul Tenzile Erdoğan İmam Hatip Lisesi kız öğrencilerinden oluşan robot takımı ile sohbet etti, öğrencilerle fotoğraf çektirdi.

New York'ta depremlerde hayatını kaybedenler anıldı

Anma törenine New York ve New Jersey başta olmak üzere bölgede yürütülen yardım faaliyetlerinde görev alan ve çalışmalara katkı sunan sivil toplum kuruluşu temsilcileri, iş insanları ve gönüllüler davet edildi. Büyükelçi Mercan, yardım kampanyasının depremin olduğu gece başlatıldığını ancak ilk etapta felaketin boyutunun tam olarak anlaşılmadığını ifade etti. Yardımların çok büyük boyutlara ulaştığına dikkati çeken Mercan, "Gönüllülerimiz normalde kendi evlerine yapmayacakları şeyleri burada itinayla, tertemiz yaptılar. Günlerce bu devam etti." dedi. İlk etapta Türk Hava Yolları'nın kargo imkanlarını kullandıklarını kaydeden Mercan, bunun ardından taşımacılık şirketlerine müraacat edildiğini bildirdi. Mercan, "Hayatımızda hiç görmediğimiz kadar büyük bir felaket yaşadık." diyerek, sürecin uzun olacağına ve iyi yönetilmesi gerektiğine dikkati çekti. Başkonsolos Özgür ise okyanus ötesinden deprem felaketinin acısını hafifletmek için hemen çalışmalara başladıklarını belirterek, yardım malzemelerinin çok büyük bir miktara ulaştığına işaret etti. Yardım çalışmalarına Türk toplumunun her kesiminden katılım sağlandığını kaydeden Özgür, "Tek yürek olduk Amerika'da. Büyük felaketler karşısında tekrar büyük bir millet olduğumuzu gösterdik. Büyük felaketlerin üzerinden gelebileceğimizi açıkça ortaya koyduk." diye konuştu.