Risk Haberleri - Son Dakika Risk Haber Güncel Gelişmeler

Analizler korkunç gerçeği gözler önüne serdi: İstanbul'da kaç bina çökme riski taşıyor?

Türkiye’yi sarsan 6 Şubat depremlerinden sonra gözler özellikle beton şehir İstanbul’a ve Marmara Bölgesi’ne çevrildi. Geçtiğimiz günlerde Küçükçekmece’de 3 katlı binanın deprem etkisi bile yokken çökmesi, durumun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne serdi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan son analize göre 7.5 büyüklüğünde bir deprem meydana gelirse kentte 91 bin bina ağır hasar, 167 bin bina ise orta hasar alacak. OLASI BİR DEPREMDE… İBB tarafından kentteki yapı stokunu tespit etmek için başlatılan ücretsiz hızlı tarama testlerinde bugüne kadar yüksek riskli ve çok riskli bin 556 bina kayıtlara geçti. İBB Genel Sekreteri Gürkan Akgün, olası bir depremde 200 binden fazla yapının kullanılamaz hale gelme ihtimalinin çok yüksek olduğunu söyledi. 2 Haziran Pazar günü, deprem bile etkili değilken çöken 3 katlı bina İstanbul’daki acı gerçeği bir kez daha gözler önüne serdi. Bu olay vatandaşların deprem tedirginliğini artırırken, binalarının sağlamlığını merak etmelerine de neden oldu. “BİNA SAHİBİ İBB VEYA BİR MÜTEAHHİTLE ANLAŞSA BU FELAKET YAŞANMAYACAKTI” İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde bulunan özel konut şirketi KİPTAŞ’ın Genel Müdürü Ali Kurt, Küçükçekmece’de çöken apartman ile ilgili yaptığı açıklamada, “İBB veya bir müteahhitle anlaşıp yapısını yenileme sürecine girse, bakanlığın verdiği kira yardımına ekstradan 7 bin TL lira kira yardımı alacaktı. Binası da yenilenmiş olacak ve bu felaket yaşanmayacaktı. Vatandaşımız bunu bilmiyor” dedi. 35 BİN YAPI İNCELENDİ İstanbul Büyükşehir Belediyesi, geçtiğimiz günlerde yaşanan acı olayın ardından tam 35 bin yapının incelenerek hazırlanan deprem riski raporunu paylaştı. İBB’nin yayınladığı rapora göre megakentte bin 556 bina çökme riski ile karşı karşıya. VATANDAŞLAR İBB'YE AKIN ETTİ İBB yetkililerinin tek tek konutlara giderek uyguladıkları hızlı tarama testine 160 bin talep geldi. Belediye çalışanları, bugüne kadar 35 bin yapıyı inceledi ve A ve B (düşük risk), C (orta risk), D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) şeklinde sınıflandırdı. KORKUNÇ GERÇEK: KATEGORİYE BİLE GİREMEDİ Yapılan 35 bin konut analizinin yüzde 50’si D ve E kategorisinde yer aldı. Analizler megakentteki korkunç gerçeği ortaya çıkardı. Analizi yapılan 35 bin yapı arasında bin 556 bina A,B,C,D ve E kategorilerinin hiçbirinde yer alamayacak kadar riskli görüldü. İBB yetkilileri bu istatistik ile ilgili, “Kendi yükünü dahi taşıyamayacak durumdaki 1556 yapıdan bugüne kadar 178 binanın yıkımı gerçekleştirildi.” İfadelerine yer verdi.

Türkiye'nin kredi risk primi düştü

Türkiye ekonomisinin enflasyonla mücadelesi güçlü şekilde devam ederken, söz konusu durum fiyatlamaları etkilemeyi sürdürüyor. Atılan adımlar sonrası Türkiye'nin CDS'i, 13 Ekim'den bu yana ilk kez 400 baz puanın altına inerek 398,5 baz puanda dengelendi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), geçen hafta politika faizini beklentiler doğrultusunda 500 baz puan artırarak yüzde 35 seviyesine çıkarırken, politika metninde kademeli sadeleşmenin devam edeceği sinyali verilmişti. Kararı takip eden günde Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre TCMB, bankacılık sisteminde Türk lirasının (TL) payını artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve firmaların krediye erişimine yönelik uygulama kolaylıkları getirdi. Öte yandan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in, yabancı yatırımcılarla gerçekleştirilen görüşmelerden olumlu sinyaller almaya devam ettiği belirtildi. Türkiye'nin dış finansmana erişimi artmayı sürdürürken, Mehmet Şimşek, dün Hazine ve Maliye Bakanlığının 2024 yılı bütçesinin görüşüldüğü Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı konuşmada, ekim ayı itibarıyla proje finansmanı amacıyla yaklaşık 7,1 milyar dolar tutarında dış finansman sağlandığını bildirdi. Şimşek, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından paylaşılan rapora göre, Türkiye'nin 40 FATF standardının 39'u ile uyumlu olduğunu belirterek, "Teknik uyum kapsamında, hazırlıkları devam eden tek husus kripto varlıklar ile ilgili çalışmalardır. Bu konuda da gerekli çalışmalarımız nihai aşamaya gelmiştir. Uygulamada sağlayacağımız etkinlik ile ülkemizi gri listeden çıkarmak için çaba gösteriyoruz." dedi. Analistler, hem enflasyonla mücadelede gösterilen net tutum hem de ekonomi yönetiminin yabancı yatırımcılarla görüşmelerinin Türkiye'ye ilişkin risk algısını zayıflattığını aktararak, bu durumun CDS'lerdeki harekette görülebildiğini söyledi. İsrail-Filistin çatışmasının devam ettiği ve savaşın daha geniş alanlara yayılma riskinin bulunduğu bugünlerde Türkiye'nin kredi risk primindeki gerilemenin umut verici olduğunu ifade eden analistler, yarın TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın Enflasyon Raporu'ndaki yönlendirmelerinin de CDS puanı üzerinde etkili olabileceğini kaydetti.

Evinin altında fırın olanlar dikkat

İstanbul'da olası bir depremle ilgili uzmanlar apartman altı işletmelere karşıda uyarılarda bulunuyor. Binaların giriş bölümlerinde bulunan işletmelerin bilinçsiz şekilde kolon ve kiriş gibi taşıyıcı sistemlerine müdahaleler ve binalarda potansiyel çökme riskini artırdığına vurgu yapılıyor. Özellikle apartman altlarında bulunan fırınların yaymış olduğu sıcaklık nedeniyle betonda genleşmeye neden olduğu ve ısı değişimin bina yapısına zarar vermesine dikkat çekiliyor. Betonun niteliğini değiştiriyor Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, "Şimdi yapılar eğer konut olarak yapılacaksa en alt katından en üstüne kadar hep konut olması gerekiyor. Ama özellikle son 50 ve 70 yılda konutlar para kazandırdığı için alt kısımları işyeri yapma eğilimindeler. İş yerleri de genellikle alt katlarda hacim artışı nedeniyle duvarları kaldırıyor. Bazıları ise daha geniş bir mekan olsun diye kolonları kesiyor. Bazen evlerin altındaki garajlarda bile olabiliyor. Aynı zamanda evin altını eğer iş yeri olarak tasarlıyorlarsa en alt katı yani giriş katını yükseltiyorlar sanki canbazın ayakları üzerinde durur gibi. Buna yumuşak kat deniyor ve bu evin dengesini bozuyor. Bunlar yapının yıkılmasına neden oluyor. Fırınlar buna bir ek daha bindiriyor. Çünkü fırının sıcaklığı oradaki betonun niteliğini pişiriyor ve değiştiriyor. Dolayısıyla eğer fırın yapılacaksa üst katlarda ev olmayacak orada tek fırın olacak. Bu son derece sakıncalı bir olay yani fırın ayrı bir bina şeklinde olmalı" dedi. Yapının yıkılması daha kolaylaşır Pizza dükkanlarına da dikkat çeken Ercan, "Özellikle bugünlerde pizza moda olduğu için bu kez de bir sürü pizza fırınları açılmaya başlandı. Bunlar tehlikeli ama onlara sorduğun zaman bunun üstünde yalıtım var, sıcaklık gitmiyor diyorlar. Ama altında fırın olan katlar da biz hiç doğal gaz kullanmıyoruz zaten fırının sıcaklığıyla idare ediyoruz diyorlar. Bir defa yapının özgün özelliklerini değiştirmiş oluyorsun. Çünkü yapının taşıma özellikleri beton niteliğini değiştiriyorsa zaten sorun başlamış demektir. Bir de beton gözenekli ise ve sürekli olarak fırın yanıyor ve daha sonra soğursa bu kez donatılar da paslanma başlar. Paslanma yapıyı ayakta tutan olaydır. Paslanma sonucunda kemik erir ve yapının yıkılması daha kolaylaşır" ifadelerini kullandı. Sürekli ısınma soğuma betona hasar verir TMMOB İnşaat Mühendisler Odası Yönetim Kurulu 2. Başkanı Nusret Suna ise, astanelerde bulunan fırınların bina yapısına zararının olmadığını söyleyerek, "Şimdi normal bir pastane fırını olabilir. Çünkü bunun bacası yoktur. Böyle eski bildiğimiz ekmek fırınları gibi içinde odun, kömür veya doğalgaz ile ısıtılarak böyle yoğun bir sıcaklık yok. Bunlar olabilir. Ama gerçek anlamda bir fırın oluyorsa bunun kesinlikle bir kere önlemi alınması lazım. Bunlar nedir? Ateş tuğlalarıyla örülecek, yani ısıyı dışarıya verdirmeyecek şekilde önlem almaları lazım. Yani şöyle şu anki hava sıcaklığı 16 derece. Yazın oluyor 30-40 derece. Bunlar bir şey değildir. Ama bir fırın dediğiniz zaman 100-200 santigrat derecedeki sürekli bir ısınma ve soğuma o betonda hasar verir, taşa da hasar verir, tuğlaya da hasar verir. Ne demişler? Ateş tuğlası denen bir şey vardır. Yani ateşe dayanıklı bir malzemeyle o çeperler görülür. Ama siz yani betonarme bir yapıda önlem almadan orayı fırın olarak kullanıp sürekli ısıtıp soğutmaya kalkarsanız orası zarar görür. Demek ki aslında her hepsinin belli bir kuralı var. Binalarımızın altında işletme olur ama kuralına uygun olacak. Projesinin haricinde kesinlikle işlem yapılmayacak" dedi.

Deprem riski yüksek diri faylar ortaya çıkarıldı

Diri fay hattı haritası Kahramanmaraş merkezli yüzyılın felaketi ardından en çok araştırılanlar arasında yerini aldı. 35 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği depremin ardından bina sağlamlık testi tüm ev sahiplerinin gündeminde. Bina sağlamlığı yanı sıra zemin konusunda da bilgi sahibi olmak isteyenler Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA diri fay haritası üzerinden deprem riski olan iller ve ilçeler kontrol ediliyor. Bu faylar 45 ilde 110 ilçeyi kapsıyor. "Evimin altından fay hattı geçiyor mu" sorusu haritadaki işaretler ile belirleniyor. DİRİ FAY HATTI ÜZERİNDE YER ALAN İLLER AKSARAY AYDIN BALIKESİR BOLU BURDUR BURSA BİNGÖL DENİZLİ ESKİŞEHİR ERZİNCAN ERZURUM HAKKARİ HATAY İZMİR KAHRAMANMARAŞ MANİSA MUĞLA KOCAELİ KONYA OSMANİYE SAKARYA TOKAT'IN yanı sıra 110 ilçe de diri fay üzerinde. DİRİ FAY NEDİR? Diri fay ya da aktif fay adıyla bilinen 5.5 ve üzerinde deprem üretebilecek hatların bu ismi almalarının sebebi tarihsel dönemde deprem yaşamış faylar olmalarından kaynaklanır. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde deprem gerçekleşen ve hareket eden iki levha ya da levhacık arasındaki ara yüzey) fay olarak adlandırılır. İSTANBUL FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR? İstanbul, deprem riski en yüksek vilayetlerden biri olarak kabul ediliyor. Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer aldığından dolayı risk açısından 2. ve 3. grupta yer alıyor. Fay hattı ise Tekirdağ-Şarköy açıklarından Marmara Ereğlisi'nin açıklarına kadar uzanıyor. Aynı zamanda Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın Kumburgaz Kolu'da yüksek risk taşıyor. Kumburgaz Fayı, Büyükçekmece'nin 15 kilometre açığında geçiyor. İstanbul'da depremde en riskli ilçelerin başında ise zemini alüvyon yüklü olması nedeniyle Küçükçekmece, Florya ve Haliç'in kıyıları büyük risk taşıyor. Ayrıca yapı bakımından oldukça eski bir tarihe sahip olan Beyoğlu ve Fatih semtleri de bu listenin başında geliyor. İstanbul'da depremden kaçmak içinse deprem uzmanlarına göre olabildiğince kuzeye doğru gitmek gerekiyor. Karadeniz'e doğru.

#Risk

Analizler korkunç gerçeği gözler önüne serdi: İstanbul'da kaç bina çökme riski taşıyor?

Türkiye'nin kredi risk primi düştü

Evinin altında fırın olanlar dikkat

Deprem riski yüksek diri faylar ortaya çıkarıldı