"Adil-i Mutlak" sergisi, geleneksel ve dijitali bir araya getiriyor

Albayrak Grubu tarafından 10 yıldır ramazan aylarında hazırlanan 12 hüsnühat sanat eseri, takvim haline getiriliyor.

Eserler, Tunus'tan Berlin'e, Van'dan Bursa'ya 3 kıtada, onlarca farklı şehirde sanatseverlerin beğenisine sunulacak.

"Kelime-i Tevhid", "İman Ayetleri", "Selam Ayetleri" ve "Besmele-i Şerif" teması altında eserleri sanatseverle buluşturan Albayrak Grubu, 2025 temasını ise başta Filistin olmak üzere tüm Müslüman aleminin uğradığı zulme dikkati çekmek amacıyla "Adalet" kavramı üzerinden kurguladı.

Her biri, ramazan ayında yazılan yazılardan oluşan eserler, 9 Ocak'tan itibaren İstanbul'da, ardından Türkiye'nin farklı illerinde ve farklı ülkelerde sergilenmek üzere yola çıkacak.

"SON DERECE YETENEKLİ GENÇLER YETİŞİYOR"

Hattat Savaş Çevik, yaptığı açıklamada, Albayrak Grubu'nun 11 yıllık süreçte ele aldığı konular ve bu konuların her sene farklı bir şekilde gerçekleşmesinin önemine değinerek, sanatın sürekli gelişim ve değişim halinde olduğunu vurguladı.

Takvim projesiyle haberi olmayan kişilerin de eserleri daha yakından görme imkanı bulduğuna işaret eden Çevik, "Bu sergiler, hat sanatının geniş kitlelere yayılmasında son derece önemli bir hizmet. Bu açıdan çok değerli buluyorum." diye konuştu.

Çevik, hüsnühat sanatına yeni bir yaklaşım ve form getirdiğini, üç boyutlu tasarımlar yaptığını aktararak, "1972 yılında şimdiki Mimar Sinan Üniversitesi o zamanki adıyla Devlet Güzel Sanatlar Akademisi grafik bölümünde öğrenciydim. Yazı, tipografi hocamız, merhum, meşhur hattat ve sanatçı Prof. Emin Barın dersimize geliyordu. Bu şekilde hat sanatına ilgim başladı." dedi.

Grafikle hüsnühat sanatının çok önemli bir noktada özdeşleştiğine şahit olduğunu söyleyen Çevik, "Bu noktada çalışmalarımı ilerlettim. Hatta hat sanatına kazandırdığım birkaç kompozisyon oldu. Burada kendimi övmek için değil ama sanatımız adına bir gelişme kat etmek için söylüyorum. Çapraz müsenna diye bir kompozisyon biçimi üzerinde çalıştım. Daha sonra modern anlayışta, 90 derecelik dik açılarla yazılan 'makili' yazının son derece grafik değerleri olduğunu hissettim ve bu yazı üzerinde çalışmalarımı sürdürdüm." ifadelerini kullandı.

Savaş Çevik, makili yazıda yeni bir kompozisyon biçimi üzerinde 2 yıldır çalıştığını anlatarak, şöyle devam etti:

"Onun adına da 'muttasıl makili' dedim. Yani harflerin birbirine bitişmesiyle elde edilen bir kompozisyon biçimi. Hiç yapılmamış daha önce. Bunu yaptığım zaman harf formları kayboluyor. Çizgi kaybolunca, esasen 2 boyutlu olan hat sanatını göstermek gerekiyor. Üç boyutluluğa yöneldim. Bir bakıma resim sanatındaki kübizm etkisi bende oldu. Piramidal bir yapıyla üç boyutlu hale getirerek bu muttasıl makiliyi okunur hale getirdim. Burada renk ve renklerin tonları söz konusu. Bu sergimde, bir rengi dört tonuyla birlikte uyguladığım zaman ortaya çıkan formları göreceksiniz. Hem airbrush hem de doğrudan leke çalışmalarıyla tek renkli olarak 3 boyutluluğu ortaya koymuş oldum. Bu benim için çok önemliydi ve çok heyecanlandım."

Gençlerin 20-30 yıl öncesine kıyasla hüsnühat sanatına ilgisinin arttığını dile getiren Çevik, "Son derece yetenekli gençler yetişiyor. O bakımdan mutluyuz. Çok karamsar şekilde, 'Hat sanatı acaba kayıp mı olacak ?' gibi bir duygu içerisine girdiğimiz zamanları hatırlıyorum. Artık bugün öyle bir duygu söz konusu değil." dedi.

"YENİ SANATKARLARIN YANINDA YENİ YAZI TÜRLERİ DE ORTAYA ÇIKTI"

Hattat İbrahim Şengül de ilk merakının, çocukluk döneminde güzel kalem merakıyla başladığını söyleyerek, "Güzel kalemler alıp biriktirirdim. Hat kalemlerine dönüştü. Bu süreçte hat sanatı önüme çıktı. Güzel kalemi ararken yıllar önce hat sanatıyla ilgili basılan 'Kalem Güzeli' diye bir kitap önüme çıktı. Hat sanatının bu şekilde de tanınmasına vesile oldu. Sonra hat sanatını daha iyi araştırıp, öğrenerek hattatlarımızı, hocalarımızı tanıma fırsatı oldu. Meşk usulüyle derslere başladım." değerlendirmesinde bulundu.

Her yıl düzenlenen takvim yazılarının farklı hattatlar tarafından ele alındığını sözlerine ekleyen Şengül, bunların görülmesinin hattatlar ve sanatkarlar açısından çok önemli olduğunu, farklı sanat dallarında yapılacak bir sanat eserine de ilham kaynağı olabileceğini söyledi.

Modernite ve klasik çalışmanın uyumunun takvim yazılarında görüldüğüne değinen Şengül, "Harfin anatomik yapısı bozulmadan, klasik üslupta harfi yazarak çok çağdaş ve modern bir eser üretebiliyormuş. Yeni yetişen hattatlar da o eserlere benzer kompozisyonlar yapmaya, üretmeye başladı." şeklinde konuştu.

Hat sanatına ilginin son dönemlerde arttığını dile getiren Şengül, "İstanbul'un hemen hemen her bölgesinde, ilçede kurslar açılmakta ve yoğun bir talep de var. Gerçekten yeni yetişen hat sanatkarı açısından sayımız oldukça iyiye gidiyor. Umarım liyakatli, yetenekli sanatkarlar da yetişecek ve sanatına daha güzel eserler kazandırmaya, yeni eserler üretmeye, yeni fikirler ortaya çıkmaya devam edecek. Gerçekten çok değerli üstatlarımız, yeni yazı türleri, yeni fikirler, eserler ortaya çıkmaya başladı. Bunlar daha önceden kayıtlı kopyalar, ortaya çıkan ürünler değildi. Yeni sanatkarların yanında, aslında yeni yazı türleri de ortaya çıktı." ifadelerini kullandı.

SERGİ TÜRKİYE'DEN SONRA SOMALİ'DEN BERLİN'E BİRÇOK ÜLKEYİ GEZECEK

Albayrak Grubu Kurumsal İletişim Koordinatörü Esad Sivri ise her sene farklı temalarda gerçekleştirilen serginin bu yıl 11. yılı olduğunu belirterek, eserlerin 12 hattat tarafından ramazan ayında yazıldığını söyledi.

Ramazan ayı yazıları olarak eserlerin önce bir takvime dönüştüğünü aktaran Sivri, şunları kaydetti:

"Binlerce insanın duvarında bu sanat eserleri görücüye çıkıyor. Sergiyi Türkiye'de onlarca ile ve dünyanın üç farklı kıtasında Somali'den Berlin'e kadar ulaştırıyoruz. 2025 yılının teması Adil-i Mutlak. Dünyada başta Filistin olmak üzere birçok Müslüman coğrafyada adaletsizliği görüyoruz. Mutlak sahibi olan Allah'ın bu hakimiyetini, adaletini sanatla biraz daha duyurmak istediğimiz için bu seneki konseptimiz Adil-i Mutlak oldu. Sanatseverler, Kur'an-ı Kerim'de geçen adaletle ilgili ayetlerin, usta hattatlar nezdinde hazırlanmış eserlerini, 9-27 Ocak'ta Tophane-i Amire'de görebilecek."

"ADİL-İ MUTLAK" HAT SERGİSİ HAKKINDA

Küratörlüğünü Yasemin Karaca'nın yaptığı sergi, her sene olduğu gibi Anadolu'yu karış karış dolaşma hedefiyle yola çıkacak.

Koleksiyonun geçmiş yıllarına dair bir zaman geçidi sunan sergi, bu yıl özel olarak tasarlanan 12 tezhip eseri ile dijital sanatçıların video-art çalışmalarını içeriyor.

Sergi kapsamında İslam sanatlarına dair alanında usta isimlerle söyleşiler gerçekleştirilecek. Usta hattatlar Ayten Tiryaki, Abdurrahman Depeler ve Seyit Ahmet Depeler gibi isimlerin yanı sıra Prof. Dr. Hüsrev Subaşı da söyleşilerdeki konuşmacılar arasında olacak.

Geleneksel hüsnühat sanatının öncü nitelikli çalışmalarından olan üç boyutlu eserlerin sergileneceği ve tezhip sanatının dijital haliyle de izlenebileceği sergi, dünyanın faklı ülkelerinde de görülebilecek.

Ocak ayı boyunca Tophane-i Amire'de açık kalacak sergiye ilişkin detaylı bilgiye "www.ketebe.org" internet sitesinden ulaşılabilecek.