Bir zamanlar okullar bilgi yuvalarıydı. Okullar bir zamanlar öğretmenlerin rehber, öğrencilerin ise hevesli yolcular olduğu yerlerdi. Saygı, sevgi ve karşılıklı bir öğrenme arzusu, bu ilişkinin temel taşlarını oluştururdu. Ancak günümüzde, bu tablo yerini bambaşka bir manzaraya bırakmış gibi görünüyor. Öğretmenler, sanki sadece maaş almak için okulda zaman dolduran memurlar haline gelirken; öğrenciler, herhangi bir hedef ya da ideal olmadan, yalnızca zorunluluktan dolayı sınıfları dolduruyor. Peki, bu değişim nereden kaynaklanıyor ve daha da önemlisi, ileride toplumun sosyolojik yapısını nasıl etkileyecek?

Eskiden öğretmenlik bir meslekten öte bir misyondu. Öğretmenler, öğrencilerine sadece matematik ya da tarih öğretmez, aynı zamanda hayatı, ahlakı ve sorumluluğu da aşılardı. Öğrenciler ise öğretmenlerini bir otorite figürü olmanın ötesinde, bir rol model olarak görürdü. Ancak modern eğitim sisteminde, bu bağ giderek zayıfladı. Öğretmenler, bürokratik baskılar, düşük maaşlar ve motivasyon kaybı nedeniyle idealist ruhlarını yitirmiş görünüyor. Birçoğu, ders zilinin çalmasını bekleyen birer saat bekçisine dönüştü. Öte yandan öğrenciler, sınav odaklı bir sistemde sıkışıp kalarak, öğrenmeyi bir yük olarak görmeye başladı. Hayalleri, hedefleri ya da merak duygusu yerine, “Mecburum, yoksa sınıfta kalırım” düşüncesi hâkim.

Bu durumun sorumlusu tek bir taraf değil elbette. Teknolojinin getirdiği hızlı yaşam, değerlerin erozyona uğraması, aile yapılarındaki değişim ve eğitim politikalarının ruhsuzlaşması, bu tablonun parçaları. Sosyal medya çağında büyüyen öğrenciler, anlık tatmin arayışıyla sabır ve emek gerektiren öğrenme sürecine yabancılaştı. Öğretmenler ise, bir yandan velilerin baskısı, bir yandan idari yükümlülükler arasında sıkışıp kalarak öğrencilerine ilham verme şansını kaybetti. Saygı ve sevgi, yerini karşılıklı bir ilgisizliğe bıraktı.

Peki, bu gidişat ileride sosyolojiyi nasıl etkileyecek? Eğer öğretmen-öğrenci ilişkisi bu şekilde mekanik ve ruhsuz bir hale gelmeye devam ederse, gelecek nesillerde aidiyet duygusu zayıf, bireyci ve empatiden yoksun bir toplum ortaya çıkabilir. Eğitim, bireyleri topluma bağlayan en güçlü zincirlerden biridir. Ancak bu zincir koptuğunda, gençler ne kendilerine ne de çevrelerine karşı sorumluluk hissedecek. Öğretmenlerin sadece “işini yapan” birer figür olarak algılanması, otoriteye ve bilgiye olan güveni sarsacak; bu da uzun vadede kaotik ve güvensiz bir toplumsal yapıya yol açabilir.

Dahası, öğrencilerin idealsiz yetişmesi, inovasyon ve yaratıcılık gibi toplumları ileriye taşıyan unsurları baltalayacak. Hedefsiz bir nesil, sadece tüketmeye odaklı, üretmekten uzak bir toplumu doğurur. Sosyolojik açıdan bakıldığında, bu durum gelir eşitsizliğini derinleştirebilir, sosyal hareketliliği azaltabilir ve kolektif bilinç yerine bireysel çıkarların ön planda olduğu bir dünya yaratabilir. Saygının ve sevginin yerini alan bu soğuk mesafe, nihayetinde yalnızlaşmış bireylerden oluşan bir topluma zemin hazırlar.

Bu tabloyu tersine çevirmek mümkün mü? Elbette, ama bunun için eğitim sisteminin ruhunu geri kazanması gerek. Öğretmenlere hak ettikleri değer verilmeli, öğrenciler ise öğrenmenin bir zorunluluk değil, bir keşif yolculuğu olduğuna inandırılmalı. Aksi takdirde, bugünün sınıflarında kaybolan saygı ve sevgi, yarının toplumunda çok daha büyük boşluklar yaratacak. Gelecek, bugünün eğitimine bağlı; peki, biz bu bağı ne kadar güçlü tutabiliyoruz?